DRUŠTVO PREPORUKA
DAN EKOLOŠKOG DEFICITA: Čovječanstvo već iskoristilo prirodne kapacitete za ovu godinu
Za manje od osam mjeseci, čovječanstvo je iskoristilo prirodne kapacitete za cijelu godinu, dok deponovanje ugljen-dioksida učestvuje sa više od pola potrošnje ovih kapaciteta, kažu podaci Mreže za globalni ekološki otisak (Global Footprint Network), međunarodne neprofitne organizacije koja se bavi pitanjima održivosti i koja ima centre u Sjevernoj Americi, Evropi i Aziji, saopšteno je iz Ministarstva održivog razvoja i turizma.
Mreža za globalni ekološki otisak prati potrošnju prirodnih resursa od strane čovječanstva na planeti (ekološki otisak) u odnosu na sposobnost prirode da odgovori na tu potrošnju obnavljanjem prirodnih resursa (biokapacitet). Dan ekološkog deficita je dan kada godišnja potrošnja čovječanstva u odnosu na prirodu prekorači ono što Zemlja može da regeneriše u toj godini. Dan ekološkog deficita pomjera se svake godine unaprijed – 2000. godine bio je početkom oktobra, dok je ove godine 13. avgusta.
Posljedice ekološkog rasipanja postaju sve očiglednije, a javljaju se u vidu ogoljavanja šuma, suša, nedostatka svježe vode, erozije tla, gubitka biodiverziteta i nagomilavanja ugljen-dioksida u atmosferi. Prema klimatskim modelima, navedene pojave će sve više dovoditi do izraženijih ekoloških posljedica. Shodno tome, donosioci odluka koji budu uzimali u obzir ova rastuća ograničenja imaće veće šanse da postignu dugoročno održive ekonomske rezultate.
Karbonski otisak čovječanstva se udvostručio u periodu od 1961. do 1973. godine, kada je čovječanstvo prvi put prešlo granicu ravnoteže i ušlo u ekološki otisak. Karbonski otisak je i dalje najveći uzrok produbljivanja jaza između ekološkog otiska i biokapaciteta planete.
Matis Vakernagel, predsjednik Mreže za globalni ekološki otisak i jedan od tvoraca izračunavanja ekološkog otiska kaže: „Globalni odgovor leži u postepenom smanjivanju upotrebe fosilnih goriva što je i predmet tekućih međunarodnih pregovora u očekivanju novog opšte prihvaćenog klimatskog dogovora u Parizu.“
Karbonski otisak je neraskidivo povezan sa ostalim komponentama ekološkog otiska — obradivim zemljištem, pašnjacima, šumama i produktivnim zemljištem na kom su izgrađeni objekti i infrastruktura. Svi ovi korisnici prostora uzajamno se takmiče za slobodni prostor. Što je veća potražnja za hranom i drvnom biomasom i proizvodima, to je manje raspoloživih šumskih ekosistema koji asporbuju ugljenik-dioksid oslobođen sagorijevanjem fosilnih goriva.
Klimatski sporazum, čije se postizanje očekuje na Konferenciji strana ugovornica Okvirne Konvencije UN-a o klimatskim promjena (COP 21), koja će biti održana decembra ove godine, biće usredsređen na održavanje rasta temperature na ispod dva stepena Celzijusa u odnosu na predindustrijski nivo. Ovaj zajednički cilj zahtijeva od država potpisnica Okvirne konvencije UN o klimatskim promjenama da primijene konkretne mjere radi postepenog eliminisanja fosilnih goriva do 2070. godine.
Pod uslovom da se globalne emisije ugljen-dioksida smanje za bar 30 procenata do 2030. godine u odnosu na sadašnji nivo, Dan ekološkog deficita u toj godini bi se mogao vratiti na 16. septembar.
Pozitivan primjer predstavlja smanjenje emisija ugljen-dioksida u Danskoj. Naime, Danska je svoje emisije smanjila za 33 procenta u odnosu na nivo iz devedesetih godina. Da je i ostatak svijeta uradio to isto, Dan ekološkog deficita ove godine bi se obilježavao 3. oktobra.
Nasuprot tome, ako se nastavi po starom, potrošnja resursa u 2030. godini odgovarala bi resursima dvije planete, a Dan ekološkog deficita bi se pomjerio za kraj juna.
– Ohrabreni smo povećanjem udjela energije iz obnovljivih resursa, kao i sviješću sektora finansija da je niskokarbonska ekonomija put kojim treba ići – rekao je Vakernagel.
On dodaje da je smanjenje karbonskog otiska od vitalnog značaja.
– Sve više to postaje ekonomska potreba država širom svijeta. Smisao održivosti je da svi žive dobro u okviru kapaciteta koje nam pruža jedna planeta Zemlja. To se može postići samo ako budemo držali ekološki otisak u granicama kapaciteta naše planete – istakao je Vakernagel.
Foto: fanpop
