PREPORUKA ZDRAVLJE
SKOLIOZA, LORDOZA I KIFOZA: Rano otkrivanje narušene posture sprečava mogući deformitet
Foto: pansport.rs
Skolioza, lordoza i kifoza najčešći su kičmeni deformiteti, a najkritičniji periodi za razvoj kičme su polazak u školu i ulazak u pubertet. Veoma je važno što ranije otkrivanje narušene posture da bi se mogući deformitet spriječio, kazala je za MNE magazin specijalista primijenjene fizioterapije Aleksandra Bogavac.
Foto: pansport.rs
Skolioza
– Skolioza je jedna od najčešćih deformacija kičmenog stuba koja predstavlja bočnu krivinu (jednu ili dvije udružene). Njene su promjene na pršljenskim strukturama trodimenzionalne što znači da je pristup korekcije mnogo složeniji. Uslijed rotacije pršljenova, njihova tijela su okrenuta ka strani ispupčenja. Prema SRS udruženju (Scoliosis Research Society) krivina mora imati veći Cobb-ov ugao od 10 stepeni. Dok kod dijece bi trebali uzeti u obzir i rotacione znake i ako je krivina manja od 10 stepeni. Za krivinu veću od 25 stepeni je obavezno nošenje midera. Uz pomoć radiološkog snimka koje mora biti u razmaku od minimum šest mjeseci imamo tačno stanje i dobar početak u organizaciji programa kod identifikovanog deformiteta čiji tretmani moraju početi što prije. Znakovi koji mogu roditelja upozoriti o mogućem nastanku ovog deformiteta kod djece su: glava je iskrivljena u jednu stranu, na konveksnoj strani krivine rame je nešto više pozicionirano, asimetrična pozicija lopatica, asimetrični bočni trouglovi u stojećem stavu ograničeni linijom unutrašnje strane ruke, grudnim košem i bokovima (takozvani Lorencovi trouglovi), trbuh mlitav i ispupčen, karlica u nepravilnom položaju (jedna karlična kost nešto podignutija u odnosu na drugu). Što se tiče liječenja kod ove vrste deformiteta, ono zavisi od stadijuma – kazala je Bogavac.
Foto: pansort.rs
Lordoza
– Lordozom nazivamo povećanje fiziološke krivine u krsnom dijelu kičmenog stuba koja je najčešće udružena sa kifozom. Može se konstatovati i u vratnom dijelu. Od uzročnika stečenim tokom života najčešće dolaze u obzir: rahitis, urođeno iščašenje kuka, gojaznost gdje popušta tonus trbušne muskulature… Prema statistici više se dijagnostikuje kod ženske djece. Osnovne karakteristike lordotičnog lošeg držanja su brojne: glava zabačena ka unazad, grudni koš ravan ili ispupčen, karlica u cjelini pomjerena naprijed i ka dolje, a koljena u naglašenoj ekstenziji (isturena čašica ka nazad). Program kod početnih stadijuma gdje je stav narušen samo u mišićnom nivou se sastoji u primjeni odgovarajućih vježbi za jačanje konveksne strane. Tretman kod strukturalne lordoze iziskuje mnogo više vremena i obavezan nadzor fizioterapeuta uz prethodnu konsultaciju sa doktorom – objasnila je Bogavac.
Foto: pansport.rs
Kifoza
– Kifoza je pojačanje fiziološke krivine kičmenog stuba najčešće u grudnom dijelu (pogrbljenost). Naročito zapažene kod omladine su juvenilne kifoze, gdje sam sadržaj rada u školama može da utiče na pojavu ovog deformiteta. Kod stečenih kifoza najčešći uzrok je opet rahitis i razne povrede kičmenog stuba. Znakovi koje roditelji mogu da primijete ukoliko kod djeteta postoji kifotično držanje su: glava je savijena i isturena prema naprijed (posmatrajući sa bočne strane u stojećem stavu), ramena pomjerena ka naprijed, grudi uvučene, naglašene su lopatice i odvojene od kičmenog stuba, takodje slab i mlitav trbuh, kao i blago savijena koljena. Rehabilitacija se sastoji u primjeni korektivnih vježbi koje imaju za cilj jačanje oslabljenih mišića leđa uz prethodnu pripremu istih uz pomoć istezanja mišića grudnog dijela. Poseban značaj u planu korekcije su vježbe disanja koje su obavezan dio tretmana kako bi respiratorna funkcija bila očuvana – kazala je Bogavac
Važno je naglasiti da ukoliko se deformitet identifikuje u bilo kom stadijumu, obavezno je konsultovati ljekara da se ne bi potkralo neko drugo oboljenje kojeg samo dijete, niti njegovi roditelji nisu svjesni. Postojanje takvog skrivenog oboljenja diktiralo bi i tretman same deformacije.
Deformiteti kičme mogu biti udruženi, ali i samostalno prisutni. U razvoju deformiteta razlikuje se više stadijuma. Ako je oštećena jedino muskulatura onda je to početna, funkcionalna deformacija koja se lako utvrđuje i za relativno kratko vrijeme redovnog i upornog vježbanja koriguje. Ako pored muskulature dođe i do promjena na koštanim i ligamentarnim strukturama onda je to stadijum strukturalne deformacije za čije liječenje je potrebno mnogo više vremena.
N. P.
(Tekst realizovan uz podršku Ministarstva kulture i medija)
