DRUŠTVO SLAJDER
DR VESNA ČOLAKOVIĆ – POPOVIĆ: U Crnoj Gori nije uređeno pitanje porađanja žene kod kuće
Države članice EU različito uređuju pravo žene na izbor da li da se porodi u zdravstvenoj ustanovi ili kod kuće uz pomoć babice ili doktora. Ovo pitanje nije uređeno u našoj državi, rekla je za MNE magazin prim. dr Vesna Čolaković-Popović, ginekolog-akušer, onkolog u Kliničkom centru Crne Gore.
U dokumentu koji postoji od 2014. godine, objašnjava doktorica, i koji je sačinjen uz finansijsku i stručnu pomoć UNCEF-a – Zaštita žena u porođaju, između ostalog, piše da žena treba da ima mogućnost ovog izbora, ali su naglašeni i uslovi koji treba da budu ispunjeni da bi se to obavilo bezbjedno za majku i bebu. Međutim, ističe da u Zakonu o zdravstvenoj zaštiti o tome ništa ne piše.
Nužne izmjene propisa
– Ali članom 170 Zakona o zdravstvenoj zaštiti pružanje zdravstvene usluge izvan zdravstvene ustanove, koja nije hitna medicinska pomoć, patronaža, kućno liječenje, smatra se prekršajem. Zbog toga bi bilo neophodno urediti mnogo pitanja, da bi se eliminisala pravna nesigurnost, kao što su: dopuštenje doktorima/babicama da asistiraju pri porođaju kod kuće, dovoljan broj babica sa visokom školom i licencom za takav rad, druga materijalna prava koja proističu iz činjenice da je dijete rođeno… – precizirala je ona.
Godišnje 3-5 porođaja na putu do porodilišta
Upitana da li se dešava da se žene porode kod kuće mimo njihovog znanja i stručne pomoći, doktorica odgovara da nije čula da se kod nas desio porođaj kod kuće koji je bio planiran.
S druge strane, ističe da njihovo porodilište ima godišnje oko 3-5 porođaja takozvanih ,,extra muros”. Riječ je o porođajima koji su se desili najčešće na putu do porodilišta.
-Te porodilje i njihove bebe se prime i tretiraju kod nas, a porođaj se upisuje u Protokol porođaja kao i ostali porođaji, sa naznakom ,,extra muros” – ističe ona.
U drugoj polovini XX vijeka u Crnoj Gori je učinjen ogroman napor zdravstvenog sistema, da se trudnice porađaju uz stručnu pomoć, podsjeća Čolaković-Popović. Tako je, na primjer, 1953. godine u Crnoj Gori, uz stručnu pomoć, porođeno svega 25,9 odsto žena, a 2003. godine 99,4 odsto. Ova opšta institucionalizacija porođaja mnogo ranije je zahvatila razvijene zemlje, pa je porođaj kod kuće, navodi ona, skoro nestao.
– Međutim, ponovo se pojavljuje, kao feniks, upravo u razvijenim zemljama, osamdesetih godina XX vijeka – ističe naša sagovornica.
Kako je to riješeno u razvijenim zemljama
Neke zemlje EU kao Holandija, Velika Britanija, Njemačka, omogućavaju ženama pravo da se porode kod kuće. Čolaković-Popović kaže da je upravo Velika Britanija 2011.godine objavila veliku studiju koja nedvosmisleno pokazuje da porođaj kod kuće povećava rizik od porasta perinatalne smrtnosti, oštećenja mozga i neonatalnog morbiditeta. Grčka, Češka, Letonija, kao članice EU, ne omogućavaju trudnicama pravo izbora mjesta porođaja, pravdajući to zaštitom interesa javnog zdravlja. Rumunija i Hrvatska, takođe, članice EU, kaže da nijesu uredile ovu oblast.
Čolaković -Popović ističe da se oni uvijek trude da prate evropsku praksu i to u oblasti ,,baby friendly” i ,,maternity friendly” porodilišta, a u tome im pomaže UNICEF. Od 2014. godine imaju novo moderno Porodilište u kojem je dozvoljeno da porođaju prisustvuje muž ili drugi član porodice kojeg odredi trudnica.
Imaju pet porođajnih sala koje su individualne i u svakoj postoji sve što je potrebno upravo toj trudnici i prilagođena je upravo njenim potrebama. Može da bira položaj u kom će biti – da šeta, da vježba na lopti za pilates, da se tušira, da sluša muziku, da leži…
– Naravno da ovo važi za uredne trudnoće kojih je i najviše. U tim slučajevima zagovaramo prirodan porođaj, bez medikalizacije, što je za majku i plod najbezbjednije. Kako smo renovirali Akušersko odjeljenje avgusta 2020.godine, u poslednjoj smo fazi priprema za konačno uvođenje ,,baby friendly” programa, čime bi naše Porodilište moglo da ponudi državi i regionu jedinstven koncept. Pored podrške struke, u tome nam je naročito potrebna podrška šire društvene zajednice – ističe doktorica.
Porođaj u vodi ponuda i u regionu, ali ne i kod nas
Nedavno su inostrani mediji prenijeli informaciju da pojedine glumice pribjegavaju porođaju u vodi. Komentarišući tu metodu, Čolaković – Popović kaže da takav vid porođaja postoji kao ponuda u porodilištima regiona, a i šire, ali ne i kod nas.
-To je poznat i prirodan način obezboljavanja porođajnih kontrakcija. Na žalost, u našem Porodilištu, zbog ograničenosti prostornih kapaciteta na postoji mogućnost da ponudimo i ovu opciju porođaja, bez obzira što je praksa istakla njene prednosti – zaključuje ona.
N.Đ.
