Od 1. marta vakcina protiv bakterije pneumokok u susjednoj Srbiji postaje obavezna, a o sličnom potezu razmišljaju i druge zemlje u regionu. Premda je uvođenje ove vakcine kao obavezne u planu i u Crnoj Gori, u Institutu za javno zdravlje napominju da se prije toga moraju obaviti neophodne studije, ali i javna rasprava.
Još jedna obavezna vakcina za bebe, koja najmlađe štiti od infekcija izazvanih bakterijom streptokokus pneumonija ili pneumokok, uvodi se u Srbiji od 1. marta. Takođe, novim Pravilnikom o imunizaciji u ovoj zemlji prvi put biće uvedene i takozvane preporučene vakcine protiv humanih papiloma virusa, hepatitisa A, varičele i protiv rota virusa.
Za sada ove vakcine nijesu obavezne u našoj zemlji, ali se preporučuju najmlađima i odraslima koji su zbog određene bolesti u povećanom riziku. Iz Instituta za javno zdravlje, međutim, kažu da je uvođenje ove vakcine kao obavezne u planu i u Crnoj Gori, ali da se prije toga moraju obaviti neophodne studije, i organizovati javna rasprava.
-Jedna od strategija je i uvođenje vakcinacije protiv pneumokoka za sve osobe određenog uzrasta, što se sprovodi u mnogim, obično razvijenijim državama – kazali su iz Instituta.
Međutim, ovakve promjene se, kako napominju, “ne dešavaju preko noći.
-Odluka o eventualnom uvođenju ove vakcine u Program imunizacija ne može se donijeti ‘preko noći’ i ona podrazumijeva opsežan rad i sprovođenje, prije svega, složene mikrobiološko epidemiološke studije koja bi za cilj imala da precizno utvrdi serotipove pneumokoka koji ‘cirkulišu’ u našoj populaciji – navode u IJZ.
Na ovaj način bi se, kako objašnjavaju, osigurao adekvatan izbor neke od postojećih vakcina koje, uprkos naprednoj tehnici proizvodnje, trenutno pružaju adekvatnu zaštitu od najčešćih i najopasnijih serotipova pneumokoka.
Takođe, proširivanje liste obaveznih vakcina se, prema njihovim riječima, ne može voditi bez prethodne javne rasprave.
-Odluka se takođe mora zasnivati i na adekvatnoj edukaciji i saradnji, prije svega, sa roditeljima, jer svaka javno-zdravstvena intervencija isključivo ima smisla ako se sprovodi u zajednici, za zajednicu i sa zajednicom, odnosno sa adekvatnim uključivanjem svih zainteresovanih strana, uključujući i medije. U svakom slučaju, odluka o eventualnom uvođenju u program će biti donešena na naučno utemeljenim osnovama i na način koji najviše odgovara našoj populaciji i njenim interesima kako bi se osigurala optimalna zaštita stanovništva od ove bakterije – predočili su u Institutu.
Za sada samo preporuka, ne i obaveza
Vakcinacija protiv oboljenja izazvanih bakterijom steptokok pneumonije je jedna od, kako objašnjavaju u Institutu, od vakcinacija koje se u Crnoj Gori sprovode na osnovu kliničkih ili epidemioloških indikacija.
-To znači da je vakcinacija namijenjena za one koji su najugroženiji, odnosno za djecu i odrasle koji se zbog određenih bolesti i hroničnih zdravstvenih stanja ili obolijevanja u najbližem okruženju, odnosno epidemiološke indikacije nalaze u povećanom riziku od obolijevanja ili razvoja komplikacija koje obuhvataju upale mozga i moždanih ovojnica, upale pluća, upale sinusa i srednjeg uha, sepse i infekcije drugih anatomskih lokacija izazvanih ovom bakterijom – objašnjavaju u IJZ.
Pored toga, ova vakcina se preporučuje svim osobama sa slabijim imunitetom, dijabetesom, te onima sa bubrežnim problemima.
-Vakcinacija je preporučena za sve osobe sa problemima u funkcionisanju imunološkog sistema, problemima sa slezinom, osobama sa srpastom anemijom, kod mnogih hroničnih bolesti i stanja uključujući šećernu bolest, bolesti respiratornog sistema, bolesti bubrega, primaoce transplantata organa i tkiva kao i kod starijih od 65 godina koji žive u kolektivnom smještaju – smatraju epidemiolozi Instituta, uz napomenu da je od izuzetnog značaja da se imunizacija sprovede na vrijeme.
Prema procjenama SZO više od 1,6 miliona osoba umre godišnje od oboljenja izazvanih bakterijom pneumokok, a gotovo polovinu čine djeca ispod pet godina života. Najčešće kliničke manifestacije su zapaljenje sinusa ili srednjeg uha i pneumonija (zapaljenje pluća) a najteže meningitis, sepsa i oblici pneumonije praćeni prisustvom bakterija u krvi koji se nazivaju invazivna pneumokokna bolest. One mogu završiti smrtnim ishodom.
Vakcinisanje protiv pneumokoka posebno se preporučuje djeci koja imaju česte respiratorne infekcije, upale uha i bronhitis. Bakterija pneumokok prenosi se kašljanjem, kijanjem ili dodirivanjem zaraženih predmeta, a potom unošenjem u organizam preko usta ili nosa. Najčešće izaziva zapaljenje srednjeg uha, sinusa i bronhitis, ali je opasna jer je uzročnik i životno ugrožavajućih bolesti kakve su upala pluća, meningitis i sepsa.
Izvor: Dnevne novine/cdm.me