Džon Lenon rođen je na današnji dan prije 75 godina. Postavio je mnoge ljestvice, a svojom muzikom činio je svijet boljim. Promovisao je mir i zajedništvo među ljudima. Kao član ,,Bitlsa” i solista podario je tadašnjoj, ali i današnjoj generaciji pjesme poput ,,Imagine”, ,,Give peace a chance”, ,,Working class hero”, ,,Strawberry fields forever”, ,,Help!”, ,,Come together”, ,,Woman”, ,,Jealous Guy”, ,,All you need is love”……
Najbolji osvrt na današnje obilježavanje 75 godina rođenja ovog velikana napravio je, kako to i priliči, ,,Liverpool echo” u tekstu Ketrin Džons ,,75 činjenica o Džonu Lenonu na njegov 75 rođendan”, pa ga prenosimo u cjelosti.
1. Džon Vinston Lenon rođen je u bolnici ,,Liverpool Maternity” 9. oktobra 1940.
2. Otac Alfred Lenon bio je pomorski trgovac.
3. Majka Džulija bila je najmlađa od pet sestara porodice Stenli.
4. Džon je kao beba živio sa majkom Džulijom u Njukasl roudu, u Vejvertriju.
5. Fredi Lenon poveo je mlađeg Džona u Blekpul kako bi tajno imigrirali na Nju Zeland.
6. Kada je imao pet godina, Džon je živio sa tetkom Mimi i tetkom Džordžom Smitom u Mendipsu, u Menlov aveniji. Džordž ga je naučio da čita upravo koristeći ,,Echo”, a kupio mu je i usnu harmoniku.
7. Mladi Džon išao je u Osnovnu školu ,,Doverdejl”. Kolega iz razreda bio mu je Džimi Tarbak.
8. Opisan kao ,,školski klovn” u srednjoj školi ,,Kveri benk”, Džon bi često dobijao ukore, čak tri dnevno.
9. Nije položio ispite, a na Liverpool College of Art upisan je tek nakon molbi upravnika i tetke Mimi.
10. Lenon je prvi put upoznao Joko Ono kada je pošao na njenu izložbu ,,Nedovršene slike” (Unfinished Paintings) u Londonu, u galeriji ,,Indika” 1966. godine.
11. Prva pjesma koju je Džon naučio da svira jeste ,,Ain's that a shame” Fetsa Domina.
12. ,,Bitlsima” je dodijeljena MBE 1965. godine. Džon je svoju vratio u znak protesta protiv učešća Velike Britanije u stvarima oko Nigerije i Biafre, zato što nije pružena podrška Britanije protiv američkog učešća u Vijetnamskom ratu i što je pjesma ,,Cold Turkey” izostavljana sa top-listi.
13. Džon i Joko vjenčali su se na Gibraltaru 20. marta 1969. godine.
14. Par je medeni mjesec proveo održavajući ,,Bed-In for Peace” u amsterdamskom ,,Hiltonu”.
15. Džon i Joko preselili su se u Njujorku u avgustu 1971. godine.
16. Ljeta 1969, Džon, Joko, Džulian Lenon i kćerka Joko Ono Kjoko, bili su povrijeđeni u saobraćajnoj nesreći tokom odmora u Škotskoj.
17. Jedno od omiljenih Džonovih pića bilo je ,,brendi aleksander”.
18. Džonov takozvani ,,Lost Weekend” trajao je 18 mjeseci, od 1973. do 1975. Prijatelj sa kojim je dijelio stan u Los Anđelesu bio je Mej Pang.
19. Džon je sa Dejvidom Bouvijem napisao Bouvijev prvi hit, pjesmu ,,Fame”.
20. Prvi sin Džulijan rođen je u aprilu 1963. godine, a drugi Šon na njegov 35. rođendan 9. oktobra 1975. godine.
21. Kada je Šon rođen, Džon je ostao kući i pekao hljeb.
22. Pol Mekartni je posljednji put vidio Džona u aprilu 1976. godine kada ga je Mekartni posjetio u stanu u zgradi Dakota. Tada su zajedno gledali ,,Saturday night live”.
23. Džon se pojavio kao redov Gripvid na prvoj naslovnici časopisa ,,Rolling Stone”.
24. Džon je imao 15 godina kada je osnovao skifl grupu ,,Quarrymen”.
25. Džon je u aprilu 1963. godine otišao na kratak odmor u Barselonu sa Brajanom Epstinom. Izmišljena priča o tom boravku predmet je filma ,,The Hours and the Times” iz 1991. u kojem glumi Ian Hart.
26. Ian Hart, porijeklom iz Liverpula, tumačio je Lenona tri puta. Ostali glumci koji su portretisali njegov lik na pozorišnoj sceni i na platnu su Mark Mekgan, Bernard Hil i Kristofer Eklston.
27. Džon je istakao da je najponosniji na tekst pjesme ,,All you need is love”.
28. Postoje statue i memorijali posvećeni Džonu Lenonu širom svijeta poput Lenonov zid mira u Pragu, Lenonova statua u Limi, Lenonov park u Havani i mozaik Imagine u Central parku.
29. Aerodrom Spik preimenovan je u Liverpul Džon Lenon 2001, a moto mu je ,,samo je nebo iznad nas”.
30. Ono je kupila Mendips u 251 Menlov aveniji i poklonila ga Nacionalnom fondu. Otvoren je za javnost 2003.
31. Majku Džuliju udario je automobil koji je vozio policajac van dužnosti i usmrtio je na licu mjesta dok je napuštala Mendips 1958. godine. Džon je tada imao 17 godina.
32. Kada su novinari pitali Lenona u ,,A Hard Day’s Night” ,,how did you find America” (prim. a. kako vam se čini Amerika, a bukvalni prevod kako ste pronašli Ameriku), odgovorio je: ,,Skrenuo sam na putu ka Grenlandu”.
33. Džon i Joko poslali su žireve svjetskim poglavarima u nadi da će ih zasaditi kao simbol mira.
34. Džonov bliski prijatelj u djetinjstvu bio je Pit Šoton, koji je kasnije osnovao lanac restorana ,,Fatty Arbuckle”.
35. Džon se kao dječak često igrao blizu dječjeg doma ,,Strawberry Field Sally Army” koji je kasnije ovjekovječio u pjesmi.
36. Originalni stihovi pjesme ,,In My Life” bili su zasnovani na autobuskoj ruti kojom je Džon išao, a uključivala je Peni Lejn, Črč roud, Doker ambrela i Seint Kolambas.
37. Kao dječak, Džon je sastavljao sopstvene šale i karikature u časopisu ,,Sport, Speed and Illustrated”. Uređivanje i ilustracije potpisani su sa JW Lennon.
38. Džon je kao školarac pjevao u horu u crkvi Svetog Petra u Vultonu.
39. ,,Cast and The La’s John Power” igrali su glavnu ulogu u ,,Lennon at the Royal Court” 2013.
40. Godine 1965. Džon je tetki Mimi kupio kuću na ekskluzivnom Sendbenks poluostrvu u blizini Pula.
41. Čuveni bijeli ,,stenvej” Džona Lenona može se vidjeti u emisiji ,,The Beatles Story”.
42. Džon je napisao dvije knjige šezdesetih – ,,In His Own Write” i ,,A Spaniard in the Works”.
43. Pisao je o ,,4.000 rupa u Blekburnu, Lankšajru” u ,,A Day in the Life” nakon što je pročitao vijest u ,,Daily mail”-u o problemu oko rupe.
44. Postoji više od 90 obrada verzija Lenonove ,,Jealous Guy” od kojih je najpoznatija ona sastava ,,Roxy Music”.
45. Džon je dijelio stan sa prijateljem sa umjetničkog koledža Stjuartom Satklifom u ulici Persi, a potom i na uglu Gambje terasa.
46. Memorijalni koncert održan je u Pjer Hedu u maju 1990. u Lenonovu čast. Domaćin događaja bio je ,,Supermen” Kristofer Riv, a među onima koji su pjevali bili su Lu Rid i Kajli Minog.
47. 251 Menlove Avenue je zavedena u spisima ocjenom dva.
48. Kada je Džon pohađao nedjeljnu školu u Sent Piteru u Vultonu, često bi pare trošio na kolekciju žvakaćih guma.
49. Prema riječima Bila Herija, Džonova omiljena knjiga bila je ,,Alisa u Zemlji čuda”.
50. Poster Viktorijanskog cirkusa koji je Džon kupio u antikvarnici ,,Sevenoaks” bio je inspiracija za pisanje ,,Being for the Benefit of Mr Kite”.
51. Džon je pjesmu ,,Strawberry Fields” napisao na plaži u Španiji tokom snimanja filma ,,How I Won the War”.
52. U intervjuu za ,,Playboy” 1980. godine, Džon je rekao: ,,Imagine”, ,,Love” i one ,,Plastic Ono Band” pjesme mogu stati rame uz rame sa bilo kojom numerom koju sam napisao za vrijeme ,,Bitlsa”. Možda će trebati 20 ili 30 godina da prođe kako bi one bile cijenjene.”
53. Džon je i zvanično 22. aprila 1969. godine promijenio srednje ime Vinston u Ono na ceremoniji na vrhu ,,Eplove” zgrade u Savij rovu.
54. Džon je u intervjuu za ,,London Evening Standard” 1966. godine rekao: ,,Popularniji smo sada od Isusa; ne znam što će prvo doći – rokenrol ili hrišćanstvo”. (We’re more popular than Jesus now; I don’t know which will go first – rock ‘n’ roll or Christianity).
55. Džonov i Sinin dom Kenvud u Vejbridžu posjedovao je kostim gorile, viteški oklop i krst sa figurom razapetog Hrista u prirodnoj veličini.
56. Kažu da je Džon bio visok 179 centimetara.
57. Zubar Džordža Harisona upoznao je Džona sa dejstvom LSD-a kada mu je stavio tabletu u kafu jedne aprilske noći 1965. godine.
58. Aprila 1960, Džon i Pol pojavilili su se u ,,The Fox and Hounds”-u u Kavišemu pod imenom ,,The Nerk Twins”.
59. U intervjuu iz 1964. Džon je naveo da najviše voli kari, žele i čaj.
60. U istom intervjuu, zamoljen je da navede čega se plaši. ,,Starenja, i sama pomisao na to mi je odvratna. Ko želi da čuje kreketanje 80-godišnjeg člana ,,Bitlsa”?”, odgovorio je.
61. Džon ima tri polusestre Džuliju, Džeki i Ingrid (krštena je kao Viktorija, data je na usvajanje).
62. Džon i ,,The Quarrymen” često bi vježbali u kupatilu u kući majke Džulije jer je akustika bila kao u muzičkom studiju.
63. Tri Džonove pjesme ,,(Just Like) Starting Over”, ,,Imagine” i ,,Woman” bile su na vrhovima listi dva mjeseca nakon njegove smrti.
64. Lenona je ubio obožavatelj Mark Čepmen ispred zgrade Dakota u Njujorku u ponedjeljak, 8. decembra 1980. godine.
65. Posljednju Džonovu fotografiju napravila je En Libovic u Lenonovom apartmanu u Njujorku na dan kada je ubijen.
66. Napulj je donator mozaika ,,The Imagine” u vrtu ,,Strawberry Fields” u Central parku.
67. Planeta 4147 Lenon nazvana je po njemu.
68. Džon je bio kratkovid, pa je nosio naočare koje su bile njegov zaštitni znak, okrugle, sa žicama. Nije se nikada snalazio sa sočivima.
69. Evropski mirovni spomenik otkrili su u Liverpulu Džulijan i Sintija Lenon na obilježavanje Džonovog 70. rođendana.
70. Kao tinejdžer, Džon bi odmore provodio sa rođacima Stenlijem i Lejlom u porodičnoj kući u Darnesu, u Škotskoj.
71. ,,The Quarrymen” učestvovali su u takmičenju koje je organizovao kanadski impresario Kerol Livajz, ali su izgubili od velške grupe uprkos Džonovim protestima.
72. Džon se pojavljuje kao član benda ,,Dirty Mac” u ,,The Rolling Stones Rock and Roll Circus”.
73. Kritikovanje američke vanjske politike, posebno rata u Vijetnamu, dovelo je do toga da je Niksonova administracija pokušavala da ga deportuje iz Amerike.
74. Kasnije je u životu otkrio da boluje od disleksije.
75. Džon je volio mačke i imao ih je nekoliko kroz život. Kao dječak, dok je živio sa majkom Džulijom, imao je mačku koju je nazvao Elvis. Otkrili su da je Elvis zapravo ženskog pola kada se omacila.
B.R.
Foto: Liverpool Echo