SLAJDER ZDRAVLJE
DR SVETLANA ALIGRUDIĆ: Lupus češće ,,napada” žene
Lupus, hronična i nepredvidljiva autoimuna bolest, se može javiti u svakom životnom dobu, ali najčešće tokom trudnoće ili poslije porođaja. Bolest se deset puta češće dijagnostikuje kod žena nego kod muškaraca. Uzrok bolesti nije poznat, a „okidač“mogu biti sunčevi zraci ili infekcije.
– Sistemski eritemski lupus može da zahvati svako tkivo ili organ. Najčešće pogađa kožu, zglobove, bubrege, centralni nervni sistem, serozne membrane (plućnu ili srčanu) – kaže internista reumatolog dr Svetlana Aligrudić iz Poliklinike Mercur Nera u Podgorici.
Prema njenim riječima, bolest najčešće počinje postepeno malaksalošću, brzim zamaranjem, porastom temperature, bolovima u zglobovima, ponekad oticanjem zglobova, bolovima u mišićima, promjenama po koži, posebno pri izlaganju suncu, kao i drugim simptomima, zavisno od organa koji je zahvaćen.
Dr Svetlana Aligrudić
Dr Aligrudić pojašnjava da postoje dvije vrste lupusa: jedan je sistemski eritemski lupus koji zahvata više organa (SEL) i kožni oblik lupusa (DEL). Za lupus je karakeristično prisustvo različitih autoantitijela u serumu bolesnika, usljed poremećaja imunskog odgovora. Glavno obilježje je hiperaktivnost B ćelija koje produkuju patogena autoantitijela.
– Uzrok bolesti je nepoznat, ali je u osnovi poremećaj imunološkog odgovora u pravcu autoimunosti. Postoji povezanost genetske predispozicije, hormonskih faktora i uticaja spoljne sredine. Bolest se dijagnostikuje na osnovu podataka uzetih od pacijenta (loše opšte stanje, povišena temperatura, gubitak u tjelesnoj težini, bolovi u zglobovima), kliničke slike (otoci zglobova, prorijeđenost kose, promjene po koži lica najčešće u vidu „leptira“, crvenilo otkrivenih djelova tijela – posebno dekoltea, promjena u usnoj šupljini), laboratorijskih analiza (povišene sedimentacije, patološkog nalaza urina, tj.pojave bjelančevina ili krvi u urinu, anemije), imunoloških analiza-prisustvo mnoštva različitih autoantitijela u serumu bolesnika. Zavisno od toga koji je organ pogođen imamo različite manifestacije: kod centralnog nervnog sistema – glavobolje ili epi napadi ili psihoze, kod bubrega – najčešće nefrotski sindrom…- kaže dr Svetlana Aligrudić.
Doktorka upozorava da lupus najviše ostavlja posljedice na bubrege, pluća, srce (izlivi u plućnu ili srčanu ovojnicu), centralni nervni sistem, hematopoetsko tkivo, kožu i zglobove.
-Glavne grupe ljekova u terapiji su: protiv bolova – nesteroidni antireumatici, antimalarici, glikokortikoidi, citotoksični i biološki ljekovi u izuzetnim slučajevima. Pacijenti bi trebalo da izbjegavaju izalaganje suncu, da sprovode higijensko-dijetetski režim (dozirana fizička aktivnost, dnevni odmor, pravilna ishrana), izbjegavaju stres. Koriste se kreme sa visokim zaštitnim faktorom, ali i pored njih se ne treba izlagati suncu direktno. Najugroženija populacija od ove bolesti su mlade osobe ženskog pola u generativnom periodu – kaže naša sagovornica.
Doktorka upozorava da žene koje pate od lupusa imaju veći rizik od osteoporoze zbog upotebe glikokortikoida koji predstavljaju osnovu terapije, kao i zbog zabrane izlaganja sunčevim zracima (a time i smanjenje stvaranja vitamina D).
– Osimi izlaganja suncu, pacijenti treba da izbjegavaju duvan, jer se smatra da u njemu ima štetnih sastojaka koje provociraju bolest, zatim stresne situacije. Moraju da planiraju trudnoću kada je bolest u remisiji i uz saglasnost reumatologa i ginekologa i da se drže ishrane bogate vitaminima – zaključuje dr Aligrudić.
