PREPORUKA SPORT
,,ROLLINGSTONE”: Uticaj Jugoslavije na modernu košarku, priča o ,,drim timu” koji nikada nije zaigrao
Tim DeFrisco/Allsport/Getty
Novinar američkog ,,Rollingstone”-a Tom Hoking napravio je zanimljivu i izuzetnu analizu u tekstu pod nazivom „Uticaj Jugoslavije na modernu košarku“.
Priču počinje Stefanom Karijem i Golden Stejtom i time kako se američka košarka promijenila.
– Da bismo to razumjeli, moramo sa vratiti 25 godina ranije, u 1992, na Olimpijske igre – piše Hoking.
Nije mislio na američki ,,drim tim”, već na ,,tim koji nikada nije zaigrao”, ,,tim koji se raspao prije početka Igara”, ,,tim koji je mogao da ugrozi Amerikance”, a to je reprezentacija Jugoslavije.
– Istorijat velikog jugoslovenskog tima kasnih osamdesetih i ranih devedesetih i način na koji se tim raspao uz pogrešne poteze koje su bile ogledalo same Jugoslavije, vrlo je dobro dokumentovan. ESPN-ov dokumentarni film ,,Once Brothers” (Nekada braća) odlično pripovijeda priču o disintegraciji Jugoslavije koja je učinila da se igrači, koji su nekada bili bliski prijatelji, posebno srpski centar Vlade Divac i dinamični hrvatski bek Dražen Petrović, okrenu jedan protiv drugog. Ipak, košarkaško nasljeđe ovog tima, začudo, ostaje skoro nedokumentovano, jer oni su najuticajniji tim posljednjih 25 godina svugdje u svijetu. Zaboravite Džordanove Bulse, Sparse, bilo koji Lebronov tim ili Voriorse: Jugoslavija je učinila našu savremenu igru takvom kakva jeste – piše Hoking.
Košarku smatra fascinantnom, jer je nešto između individualnog i timskog sporta.
– U fudbalu postoji 11 igrača na terenu i čak ni najbolji na svijetu ne mogu sami da nose cio tim, što se može vidjeti u primjerima Lionela Mesija i Kristijana Ronalda kada igraju za reprezentaciju. Individualni sport kao što je tenis je potpuna suprotnost – pobjeda i poraz zavise samo od jedne osobe, a teniski mečevi na najvišem nivou se igraju u glavama tenisera isto onoliko koliko se igraju na terenu. Košarka je negdje između individualizma i kolektivizma. Pet igrača na terenu je dovoljno da pokrene timsku igru, a opet jedan igrač može da ima ogroman uticaj na utakmicu ili sezonu. Igrač kao što je Majkl Džordan ne može sam da osvoji šampionski prsten, ali može da dođe blizu tome…. Čak i zvijezdi kao što je Džordan neophodni su igrači kao što su Skoti Pipen i, na kraju, Toni Kukoč, koji je igrao za neke jugoslovenske timove – smatra Hoking.
Oduvijek je postojala velika filozofska razlika između evropske i američke košarke, ističe on.
– Prioriteti evropske košarke uvijek su bili timski rad i marljivost, a američka košarka se svodila na individualnost i zabavu. Evropska košarka počiva na osnovama, a američka je puna atleticizma i sirovog talenta – primjećuje Hoking.
On ističe da su u američkom timu te 1992. godine bile sve same zvijezde, ,,najveći igrači koji su ikada zakoračili na parket”.
Linda Cataffo/NY Daily News/Getty Images
– Sa druge strane, Jugoslavija je bila skup djelova i još toga. Imali su svakako briljantne pojedince – Petrović je bio potencijalna NBA zvijezda, eksplozivni strijelac i šuter čija karijera je tragično prekinuta saobraćajnom nesrećom 1993. godine, dok je Kukoč bio jedinstveni svestrani igrač koji je mogao da napada i brani bilo koju od košarkaških pet pozicija. A tu je bio i Divac koji je promijenio ulogu centra u ekipi i radeći to imao možda i najdirektniji uticaj na NBA, ako se u obzir uzme njegov boravak u Sakramentu 2000-ih. Tradicionalno, centri su najviši i najjači igrači tima, koji se više bore za skokove i laktovima nego uglađenim vještinama. Divac je stvorio ulogu centra moderatora. Bio je nevjerovatno dobar dodavač za sve pozicije, ne samo za centra, a napad tima išao je preko njega koliko i preko Petrovića i Kukoča. Bio je to savršen tim – sagledava Hoking.
– Pogledajte neku od utakmica Jugoslavije sa Svjetskog prvenstva 1990. godine koje su lako osvojili. Djeluje kao da gledate staru kasetu utakmice Voriorsa. Golden Stejt se svakako oslanja na individualnu briljantnost svojih zvijezda, ali još više se oslanja na način na koji igraju zajedno, tečno kao tim. Jugosloveni su radili isto. U napadu se lopta kretala nevjerovatno brzo, u odbrani su rotirali efektno. Njihova mogućnost da uguše protivnika nije zavisila od toga da li će biti jači ili brži, zavisila je od discipline i međusobnog povjerenja – piše Hoking.
Getty images
Nije slučajnost, dodaje on, da je najuspješniji tim u posljednjih 20 godina, Popovićev San Antonio, bio najaktivniji regrutujući igrače van onih u američkim koledžima. Popovićevi Sparsi uveli su dovođenje igrača van američkog područja u NBA i time profitirali sa pet NBA šampionskih prstenova. Najbolja sezona u proteklih 20 godina stigla je prošle sezone od Voriorsa, koji su ostvarili 73 pobjede i nevjerovatno ličili na veliki tim Jugoslavije koji nikada nije zaigrao.
– Ljudi se često pitaju ,,šta da“ kada se govori o Olimpijskim igrama 1992. giodine – Šta da su Jugosloveni ostali zajedno na još jednom turniru? Hrvatska, u čijoj su petorci bili Kukoč i Petrović, uzela je srebro i pružila kakav-takav otpor ,,drim timu”. Naravno da nikada nećemo znati, ali za mene najveća tragedija Olimpijskih igara 1992. nije što nismo vidjeli duel najvećih nacionalnih timova generacije, već što nikada nismo vidjeli najveće eksponente američkog i evropskog pristupa košarkaškoj filozofiji. Možda taj duel nije ni bio potreban, jer odigravao se narednih 25 godina, a sva je prilika da su Evropljani izašli kao pobjednici – završava svoju analizu Hoking.
B.R.
