MAGAZIN PREPORUKA
UMJETNOST: Vojo Stanić slavi 99. rođendan
Foto: Arhiva, RTHN
Vojo Stanić, proslavlja danas 99. rođendan. Bard crnogorskog slikarstva i u desetoj deceniji ne propušta kafu na Škveru.
– Stid me koliko puno godina imam, mada ih nisam nikada krio – kazao je Vojo prije dvije godine, povodom svog rođendana.
Vojo Stanić je rođen u Podgorici, a odrastao u Nikšiću. Završio je Akademiju skulpture u Beogradu, poslije čega je prešao u Herceg Novi.
Za to vrijeme, on se okrenuo slikarstvu, što mu je omogućilo da bolje izraz svoju miroljubivost, mediteranski duh i interesovanje prema ljudima. Njegove slike su male pozorišne priče iz svakodnevnog života, punog duha. Oni vraćaju u život duh renesansnih komedija, predstavljajući ljudske slabosti i u isto vrijeme on pokazuje da ih razumije. Teme iz kafića, sa moru ili od kuće često su predstavljene kao mješavinu sa nadrealnim detaljima ili kreativnim odnosom likova i predmeta.
On je jedan od najznačajnijih savremenih crnogorskih umetnika i član CANU i DANU. Imao je nekoliko individualnih izložbi. Najvažniji njegov eksponat je bio na Venecijanskom Bijenalu 1997. godine.
Njegove slike su izložene u nizu galerija u Crnoj Gori, kao i u stalnoj postavci umjetničkog muzeja u Cetinju.
Rođen je 3. februara 1924. godine u Podgorici. Otac mu se zvao Tomo, a majka Danica (rođena Ivanović). Odrastao je u Nikšiću, gdje završava osnovnu i srednju školu. 1944. godine učestvuje u Narodnooslobodilačkom ratu kao dio Šeste crnogorske udarne brigade. Isprva je učestvovao u teškim borbama, ali je onda premješten u Štab brigade. Crtao je portrete svojih saboraca, te počeo da radi kao ilustrator u novoosnovanom časopisu. Demobilisan je u februaru 1945. godine.
Stanić je upisao Pravni fakultet u Beogradu, ali se ubrzo ispisao. Diplomirao vajarstvo na Akademiji likovnih umjetnosti u Beogradu 1951. godine, u klasi profesora Alojza Dolinara. Isprva je upisao slikarstvo, ali se odmah prebacio na vajarstvo. Po okončanju studija preselio se u Herceg Novi i zaposlio se kao profesor u Školi za umjetničke zanate. 1955. godine je počeo da se bavi slikarstvom, a 1956. godine je izlagao prve portrete i pejzaže u Beogradu i Podgorici. Početkom šezdesetih godina završava spomenik Jovanu Tomaševiću i tako zvanično prestaje da se bavi vajarstvom.
Godine 1958. je počeo da radi kao profesor Više pedagoške škole na Odsjeku za likovno obrazovanje i ostao je na toj poziciji do zatvaranja škole, 1965. godine. Time je Stanić postao slobodni umjetnik. Boravci u Parizu 1958. i Rimu 1973. i 1974. godine uticali su na formiranje njegovog stila. Njegove slike su često smještene u Sredozemlje, a likovi na njima su su obični, mali ljudi. Neke slika na ulicama i u gužvi, a druge ostavlja usamljene u njihovim sobama. Kombinovao je realno i irealno, sa elementima fantastičnosti. Kritičari pronalaze sličnosti sa nadrealizmom Renea Magrita (René Magritte) i metafizikom Đorđa De Kirika (Giorgio de Chirico). Stanić svoj stil nije mijenjao niti prilagođavao trendovima u slikarstvu; ignorisao je apstraktnu umjetnost tvrdeći da je “ljudski lik vrhunski motiv svake umjetnosti”.
Godine 1952. Stanić je postao član Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore. Dopisni član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti je postao 1977. godine, a redovni član 1985. godine. Stanić je, takođe, član Matice crnogorske. ali i crnogorskog PEN centra. 1999. postao je član Dukljanske akademije nauke i umjetnosti.
Stanićev najveći uspjeh bilo je predstavljanje Crne Gore na 47. Venecijanskom bijenalu 1997. godine. Imao je samostalne izložbe u Crnoj Gori, ali i širom svijeta (Podgorici, Herceg Novom, Svetom Stefanu, Beogradu, Novom Sadu, Somboru, Zagrebu, Bolcanu, Berlinu, Oslu, Rimu, Njujorku, Moskvi). U Umjetničkom muzeju Crne Gore u Cetinju, njegove slike su dio stalne postavke. Dobitnik je brojnih priznanja i nagrada za svoj slikarski rad.
Izvor: RTHN
