ART
NA DANAŠNJI DAN: Prije 44 godine preminuo kompozitor Igor Stravinski
Najuticajniji kompozitor 20. vijeka Igor Fjodorovič Stravinski na današnji dan prije 44 godine preminuo je u svom domu u Njujorku nakon otkazivanja srca. Imao je 88 godina. Direktor Njujorške filharmonije Pjer Bulez tada je rekao da je veličina Stravinskog bila u tome što je pripadao vrlo nadarenoj generaciji, a bio je najkreativniji od svih njih.
– Smrt Stravinskog znači nestajanje posljednje generacije koja je muzici dala nešto šokantno na početku ovog stoljeća, a donijela je i pravi otklon od romantizma. Nešto posve novo, čak i strano zapadnoj civilizaciji, moralo je da bude pronađeno kako bi muzika opstala i ušla u savremenu eru – rekao je Bulez.
Ovo najbolje opisuje odgovor samog Stravinskog na pitanje vojnika na francuskoj granici tokom Prvog svjetskog rata o tome šta je po profesiji.
– Ja sam pronalazač muzike – kazao je Stravinski.
Međunarodnu slavu stekao je baletima ,,Žar-ptica”, ,,Petruška” i ,,Posvećenje proljeća”.
Ova posljednja baletska predstava izazvala je pobunu kod publike i javnosti zbog paganskih rituala, ali je isto tako, sa druge strane, preobrazila način na koji su kompozitori gledali na ritmičku strukturu.
Stravinski je od 1939. do 1940. godine predavao muzičku estetiku na univerzitetu ,,Harvard”.
U svoja dijela uvodio je razne muzičke izraze, od tradicionalnog ruskog folka do američkog džeza.
U jednu od zanimljivosti ubraja se i dio kada je komponovao polku za cirkuske slonove.
Njegov život bio je težak.
– Nikada nisam sreo nekoga ko je stvarno nešto osjećao prema meni – piše u biografiji Stravinskog.
Roditelji su željeli da postane advokat. Stravinski se povinovao odluci majke i oca i upisao studije prava u Sankt Peterburgu gdje je diplomirao 1907. godine. Uporedo je 1905. godine išao na časove muzike kod Nikolaja Rimski-Korsakova.
Igor i Katerina Stravinski sa djecom
U samo godinu izgubio je suprugu, koja mu je ujedno bila rođaka, Katerinu Nosenko i kćerku Ljudmilu. Njih dvije preminule su od posljedica tuberkuloze. Dok je bio na petomjesečnom liječenju od tuberkuloze u bolnici umrla mu je i majka. Sa Katerinom Stravinski je imao još troje djece – Teodora, Svjatoslava Sulimu i Mariju Milenu. Drugu ženu, slikarku Veru de Boset, oženio je 1940. godine. Nisu imali djece. Bio je i u strasnoj vezi i sa dizajnerkom Koko Šanel.
Sarađivao je sa Pablom Pikasom, Žanom Koktoom i Džordžom Balančinom.
Interesantno je to da Stravinski ima svoju zvijezdu na Holivudskoj stazi slavnih, te da je 1987. godine osvojio posthumnu ,,gremi nagradu” za životno djelo.
Prir. B.R.
Foto: Guardian
