Institut za javno zdravlje Crne Gore obilježava 29. septembar – Svjetski dan srca, posvećen prevenciji i liječenju bolesti srca i krvnih sudova.
– Kardiovaskularne bolesti (KVB) su vodeći uzrok smrtnosti u svijetu – svake godine odnose više od 20,5 miliona života, a 85% smrti uzrokuju srčani i moždani udar. Više od tri četvrtine dešava se u zemljama sa niskim i srednjim prihodima, a mnoge među njima su prijevremene smrti (mlađi od 70 godina) – saopšteno je iz Instituta za javno zdravlje.
U Crnoj Gori Registar akutnog koronarnog sindroma bilježi sve slučajeve infarkta miokarda i nestabilne angine pektoris i prikuplja podatke o karakteristikama oboljelih. Analiza gotovo 9.000 hospitalizacija u periodu 2013-2023. ukazuje na visoku zastupljenost faktora rizika na koje se može uticati, pri čemu su prekomjerna tjelesna težina i gojaznost prisutne kod većine oboljelih, a povećan krvni pritisak i fizička neaktivnost se izdvajaju kao posebno učestale.
– U značajnom dijelu slučajeva registrovani su poremećaji lipidnog statusa (hiperholesterolemija i/ili hipertrigliceridemija), šećerne bolesti, uz učestalu upotrebu duvanskih proizvoda. Najveći udio oboljelih je starosne dobi od 55 do 79 godina, ali se KVB javljaju i kod mlađih osoba, što potvrđuje potrebu za ranom i kontinuiranom prevencijom tokom cijelog života – kazali su.
Iako se kardiovaskularne bolesti razvijaju postepeno, do 80% prijevremenih smrti može se spriječiti usvajanjem zdravih životnih navika, redovnim kontrolama i dostupnim preventivnim mjerama.
Srce je snažan, ali ranjiv organ. Najveće prijetnje po srce su pušenje, povišen pritisak, visok holesterol, dijabetes i nezdrava ishrana.
Savjeti za zdravo srce
- Hranite se raznovrsno i umjereno: svakodnevno jedite povrće i voće.
- Zamijenite slatkiše svježim voćem.
- Pijte vodu ili napitke bez šećera.
- Ograničite unos prerađene hrane koja često sadrži velike količine soli, šećera i masnoća.
- Izbjegavajte upotrebu duvana i duvanskih proizvoda!
- Prestankom pušenja unapređujete zdravlje, ali i zdravlje osoba oko vas.
- Izbjegavajte upotrebu alkoholnih pića!
- Budite svakodnevno fizički aktivni – održavajte zdravu tjelesnu težinu.
- Preporučuje se 30-60 minuta fizičke aktivnosti dnevno.
- Pokrenite se svaki dan – idite stepenicama, hodajte ili vozite bicikl. Igranje, šetnja, kućni poslovi, ples – sve se računa!
- Dva ili više dana u nedjelji vježbajte da bi ojačali Vaše mišiće.
- Pratite svoje zdravstveno stanje i redovno uzimajte propisanu terapiju!
- Redovno praćenje vrijednosti krvnog pritiska, šećera u krvi i lipidnog statusa važna je za procjenu rizika od kardiovaskularnih bolesti.
Poruka Svjetskog dana srca 2025.:
Briga o srcu je životni izbor i zajednička odgovornost.
Zajedničkim djelovanjem – kroz zdrave navike, podršku bližnjima i stvaranje zdravog okruženja – doprinosimo očuvanju zdravlja srca.
Svaki otkucaj srca je podsjetnik na život koji imate. Čuvajte ga!
Mn.M.