Nakon Švedske, Norveška je na putu da dostigne status zemlje bez duvanskog dima, sa široko rasprostranjenom alternativom cigaretama – oralnim nikotinskim proizvodima, pokazuje najnoviji Izvještaj Globalnog stanja smanjenja štetnosti od pušenja (Global State of Tobacco Harm Reduction Report – GSTHR).
Prema definiciji Svjetske zdravstvene organizacije, status ,,države bez duvanskog dima” zemlja dobija kada je stopa pušenja među punoljetnim osobama ispod 5 odsto.
Ova promjena vođena okretanjem pušača ka manje rizičnim oblicima upotrebe nikotina smanjiće štetnost koja se povezuje sa pušenjem, vjeruje GSTHR.
Pušenje je imalo značajan uticaj na živote i zdravlje stanovništva Norveške. Istraživači su 2015. godine otkrili da je jedna od pet prijevremenih smrti Norvežana mlađih od 70 godina uzrokovana pušenjem, a 2021. godine studija je pokazala da bi više od 8 od 10 slučajeva raka pluća kod norveških žena moglo biti izbjegnuto da te osobe nisu bile pušači.
U izvještaju se navodi da je Norveška sa Zakonom o duvanu iz 1975. godine preduzela mjere za smanjenje pušenja prije mnogih drugih zemalja i da se nalazi među prvih pet u Evropi po strogosti mjera kontrole duvana.
– Iako je pušenje bilo u opadanju u Norveškoj, u posljednje dvije decenije svjedoci smo značajnog ubrzanja pada broja pušača, što se poklopilo sa porastom upotrebe oralnog duvanskog proizvoda snusa. U poređenju sa pušenjem duvana, snus nudi mnogo sigurniji način konzumiranja nikotina – navodi organizacija.
Prema zvaničnim statistikama iz 2005. godine:
25% Norvežana uzrasta od 16 do 74 godine pušilo je svakodnevno
Među mladima uzrasta od 16 do 24 godine, taj procenat je bio 24%
5% Norvežana uzrasta od 16 do 74 godine koristilo je snus svakodnevno
Do 2023. godine:
Dnevna stopa pušenja pala je na 7%
Samo 3% pušača među onima uzrasta od 16 do 24 godine
Upotreba orlanih nikotinskih proizvoda je porasla na 16% među stanovnicima uzrasta od 16 do 74 godine
Više nego dvostruko više ljudi sada koristi oralne nikotinske proizvode u poređenju sa cigaretama (16% naspram 7%).
Oralni nikotinski proizvodi poput snusa i nikotinskih vrećica smatraju se održivom opcijom za one koji žele da prestanu sa pušenjem, jer isporučuje sličnu količinu nikotina kao i cigarete.
– Duboke promjene u konzumaciji nikotina u Norveškoj pokazuju da status nepušačke zemlje susjedne Švedske ne mora biti jedinstven. Stope pušenja u Norveškoj su takođe pale zbog široko rasprostranjene zamjene smrtonosnih zapaljivih cigareta mnogo manje štetnom alternativom. U obje zemlje, ovo se dogodilo bez zvaničnog odobrenja vlasti. Potrošači su sami prihvatili smanjenje štetnosti – i podaci govore sami za sebe. Zamislite šta bi mogla postići integrisana strategija smanjenja štetnosti od pušenja – rekao je Dejvid Mekintoš, direktor britanske javnozdravstvene agencije KAC (Knowledge Action Change), koji vodi projekat Globalnog stanja smanjenja štete od pušenja.
