MAGAZIN PREPORUKA
IZVJEŠTAJ “BEZ DIMA, MANJE ŠTETE”: Prihvatiti sigurnije oblike konzumacije nikotina
Nikotin, kao supstanca sam po sebi ne predstavlja nikakav značajan zdravstveni rizik za ljude, riječi su kliničkog psihologa i istraživača Karla Fagerstroma iz Švedske koji je u izvještaju „Bez dima, manje štete“ zajedno s uglednim međunarodnim zdravstvenim stručnjacima, nastojao da predstavi podatke i naučne dokaze koji pokazuju da je bitan način konzumiranja, a ne sama konzumacija nikotina.
Kroz izvještaj, Fagerstrom poseban akcenat stavlja na Švedsku, zemlju koja je sopstvenim primjerom, otvorila značajne naučne perspektive u smanjenju posljedica pušenja.
On smatra da je iskustvo Švedske u smislu korišćenja alternativnih nikotinskih proizvoda za smanjenje stope pušenja pokazalo paradoks koji otvara oči: uprkos sličnim nivoima konzumacije nikotina kao u ostatku Evrope, Švedska bilježi znatno manje zdravstvenih problema povezanih s duvanom. I to nije slučajnost.
Drugim riječima, može se reći da dok pušenje uzrokuje niz zdravstvenih problema, korišćenje bezdimnih alternativa nema isti efekat. U Švedskoj su izabrali manje rizičan način konzumiranja nikotina, što je dovelo do značajno boljih zdravstvenih rezultata.
Tako, u odnosu na evropski prosjek, u Švedskoj bilježe 38 osto manje smrtnosti povezanih s duvanom i 41 odsto manju učestalost raka pluća.
Istovremeno, otprilike 1 od 4 osobe u Švedskoj konzumira nikotin, što znači da Šveđani nisu izbjegli nikotin nego su jednostavno prihvatili sigurnije oblike unošenja nikotina.
Istorijski gledano, javno-zdravstveni stav je bio jasan – nikotin je neprijatelj. Ipak, iako je u Švedskoj količina konzumacije podjednaka, nije i način jer se nikotin unosi putem nikotinskih vrećica i drugih bezdimnih alternativa, a ne sagorijevanjem duvana, piše Fagerstrom.
Kako su to uspjeli? Rješenje je bilo u drugačijoj perspektivi u pogledu nikotina. Edukacijom javnosti sa jedne strane i donošenjem odgovarajućih propisa koji regulišu upotrebu nikotina, sa druge strane, mogu se ublažiti zdravstveni rizici bez potrebe za potpunom zabranom.
Fagerstrom nikotin upoređuje s kofeinom. Poput kofeina, nikotin je mnogima stalni pratilac, nekima porok, a drugima utjeha. Smatra da ovaj pristup pokazuje da bi fokus trebalo da bude na tome kako se koristi nikotin. Ukoliko se ne napravi jasna razlika i pruže jasne informacije, rizikuje se da se naškodi ljudima kojima je potrebna pomoć: pušačima koji žele da ostave cigarete.
U opširnijoj verziji izvještaja „Bez dima, manje štete“ Fagerstrom poziva svijet da preispita rat protiv nikotina i upućuje poziv na globalni prelazak na strategije smanjenja štetnosti, koje bi mogle da spasu milione života.
mN.m.
