DRUŠTVO SLAJDER
DR SLAĐANA RAČIĆ: Vakcinisano oko 90 odsto djece, potreban obuhvat veći od 95 odsto
Foto: Medikid
Obuhvat kombinovanom vakcinom koja sadrži komponentu protiv velikog kašlja u uzrastu do jedne godine u Podgorici je 88,84% I dozom, 67,33% II dozom i 40,80% sa sve tri doze. U uzrastu od 1. do 5. godine kompletno primovakcinisano (sve tri doze) je 89,99% djece. To nije optimalan broj vakcinisanih koji treba da bude iznad 95%, kaže za MNE magazin doktorica pedijatrije Slađana Račić iz Doma zdravlja Glavnog grada.
– Roditelji često nisu svjesni ozbiljnosti oboljevanja od ove bolesti i rizika koje oboljenje nosi u najranijem uzrastu – ističe dr Račić za MNE magazin.
Veliki kašalj
Doktorica pedijatrije Doma zdravlja Glavnog grada Slađana Račić za MNE magazin približila je šta je veliki kašalj, koji su simptomi, opasnosti i posljedice za djecu.
– Pertusis ili veliki kašalj je akutno zarazno oboljenje koje zahvata disajne puteve, a uzrokuje ga bakterija Bordetella pertussis. Najčešće oboljevaju odojčad koja nisu uopšte vakcinisana ili nisu primila sve neophodne doze vakcine, kao i djeca do 5. godine života, koja nisu kompletno vakcinisana. Oboljevaju, takođe i tinejdžeri i odrasle osobe kod koji je oslabio imunitet prethodno stečen vakcinacijom. Prenosi se kapljičnim putem sa oboljele osobe. Inkubacija traje od 7 do 21 dan. Bolest tipično prolazi kroz 3 stadijuma – objašnjava dr Račić.
Ilustracija
Prvi kataralni stadijum podsjeća na prehladu ili grip, karakteriše se curenjem nosa, kašalljem i može biti povišena temperatura. Traje oko 1-2 nedjelje.
Drugi stadijum je stadijum zacjenjivanja, kada se javljaju tipični napadi suvog neproduktivnog kašlja, praćeni zacjenjivanjem, češće noću.
Kašalj podsjeća na kukurikanje ili njakanje magarca, zbog čega je veliki kašalj poznat u narodu kao ,,magareći” kašalj. Napade kašlja mogu isprovocirati hranjenje, izlaganje hladnom vazduhu, pa i slabiji fizički napor. Tokom napada dijete ima otvorena usta, jezik je isplažen, oči suzne, zakrvavljene, lice je podbulo, oznojeno, dijete postaje blijedo, na kraju nekad i cijanotično. Na kraju napada kašlja obično iskašlje manju količinu ljepljive sluzi, a često se javlja i povraćanje.
Težak pertussis mogu pratiti apneje (prekidi disanja), gubitak svijesti i konvulzije. Van napada dijete je iscrpljeno, odbija obroke. Ovaj stadijum traje 3-6 nedjelja, a nekad i duže.
Treći stadijum je stadijum rekonvalescencije ili opravka. Napadi postaju rijeđi, a kašalj sve slabiji. Sekundarne komplikacije su upale ušiju, upale pluća, emfizem, encefalopatije. Najteže forme bolesti sa mogućim smrtnim ishodom se javljaju kod novorođenčadi i odojčadi koja nisu vakcinisana, odnosno koja nisu još stigla da prime sve tri doze vakcine iz primarne serije.
Statistika
U Crnoj Gori se u periodu od 1991. do 2022. godine pertussis prati i prijavljuje u sklopu nadzora nad tzv pertusiformnim sindromom i to iz razloga zahtjevne laboratorijske potvrde oboljevanja i činjenice da značajan broj drugih respiratornih patogena ( prije svega Bordatella parapetusis) može imati kliničku sliku velikog kašlja, kaže dr Račić.
Tokom 2022. godine u Crnoj Gori nije registrovan i laboratorijski potvrđen nijedan slučaj oboljevanja od pertussisa, a tokom 2023. je registrovan jedan slučaj.
– S obzirom na trendove oboljevanja u državama regiona može se očekivati pojava oboljevanja i u našoj državi. Epidemiološki su posebno bitni propušteni blagi slučajevi velikog kašlja među starijim adolescentima i odrasloj populaciji, zbog mogućnosti prenosa infekcije na malu djecu – ističe dr Račić.
Vakcinacija
Ključna mjera za prevenciju velikog kašlja je, smatra dr Račić, kompletna i pravovremena vakcinacija protiv pertussisa koja je dio nacionalnog programa obavezne vakcinacije. Vakcinacija se, objašnjava ona, sprovodi kao dio kombinovane vakcine u seriji od tri doze, počevši od navršenog drugog mjeseca života. Revakcinacina se daje u drugoj godini života i pred polazak u prvi razred.
Apel
– Zato i ovom prilikom apelujemo na roditelje da redovno i što je bitno, pravovremeno vakcinišu svoju djecu sa svim vakcinama koje su uvrštene u kalendar obavezne imunizacije, jer je to najučinkovitija mjera za sprečavanje oboljevanja od onih bolesti koje se na ovaj način mogu spriječiti i koje su trebale biti stvar prošlosti da je obuhvat vakcinisane djece na potrebnom nivou – savjet je dr Račić.
B.R.
