PREPORUKA ZDRAVLJE
IJZCG: Porast interesovanja za HPV vakcinaciju
Foto: IJZCG
Prema nedavno objavljenim podacima u Crnoj Gori je od početka HPV vakcinacije, 26. septembra prošle godine, vakcinisano je 2.457 djevojčica uzrasta od devet do 14 godina. Od 1. marta, kada je proširen Program HPV vakcinacije za sve djevojčice uzrasta od devet do 14 godina, zabilježen je značajan porast interesovanja i ubrzanje HPV vakcinacije u velikom broj opština.
– HPV vakcinacija je značajna jer se njom može smanjiti vjerovatnoća pojave patoloških promjena (na grliću materice) koje prethode karcinomu grlića materice. Vakcina u visokom procentu štiti od pojave invazivnog karcinoma grlića materice, kao i od pojave genitalnih bradavica, karcinoma vagine, vulve, anusa i grla. Kada se u vakcinaciju uključi i muški pol tada možemo reći da vakcina štiti i od karcinoma penisa, uz dodatno proširenje zaštite od karcinoma grla i anusa – kazali su za MNE magazin iz Instituta za javno zdravlje.
HPV vakcina se bezbjedno unosi u organizam i time pokreće reakciju imunskog sistema.
– Kao posljedica odgovora imunskog sistema stvaraju se antitjela koja imaju zadatak da blokiraju vezivanje humanog papiloma virusa (HPV) za naše ćelije (kada dođemo u kontakt sa virusom). Ovakvom reakcijom stvorenih antitijela će se spriječiti infekcija i/ili zaustaviti njeno napredovanje i pojava promjena koje prethodne karcinomu. Pojednostavljeno rečeno: HPV vakcina je izuzetno bezbjedan medicinski preparat koji štiti od nečega što može biti vrlo opasno po zdravlje, kvalitet života i život uopšte – objasnili su iz IJZCG.
Vakcinu ne smiju primiti djeca koja imaju tešku alergijsku rekaciju na neku od komponenti same vakcine, što je izuzento rijetko. Davanje vakcine se privremeno odlaže kod osobe koja ima neku trenutnu akutnu bolest praćenu povišenom tjelesnom temperaturom.
– Većina onih koji prime vakcinu, osim prolaznog i kratkotrajnog bola u predjelu mjesta na kojem su primili vakcinu neće imati drugih reakcija. Eventualno se može javiti otok i crvenilo na mjestu oko uboda igle. Rijetko se može desiti pojava glavobolje, kratkotrajna slabost, malaksalost, bolovi u mišićima. Sve navedeno je prolaznog karatera i prođe u periodu od 1 do 3 dana. Kao što je slučaj sa ostalim injekcijama, pri primanju vakcine ili odmah nakon primanja može se javiti kratkotrajna nesvjetica koja nije vezana sa sastavom i vrstom vakcine već sa kratkotrajnom nelagodnošći i strahom od uboda igle. Nesvjestica se javi i ukoliko osoba nije imala obroke toga dana ili je prostorija u kojoj prima vakcinu nedovoljno provjetrena. Teške alergijske reakcije su izuzetno rijetke. Kako bi se njihova pojava iskontrolisala važno je da osoba koja je primila vakcinu bar 15 minuta ostane u zdravstvenoj ustnovi nakon primanja vakcine. To je praksa koja je uobičajena nakon davanja svih vrsta vakcina – kazali su iz IJZCG.
Studije za sada nisu pokazale opadanje nivoa zaštite nakon perioda praćenja od 10-14 godina nakon vakcinacije.
– Značajna je vjerovatnoća da će ta zaštita biti i duža. Praćenje efekata vakcine se nastavlja, rezultati praćenja/analiza se stalno sagledavaju i u odnosu na njih se reaguje – ili dodavanjem revakcine ili smanjenjem broja potrebnih doza za vakcinaciju ako se ispostavi da i manji broj doza daje dobru zaštitu. Napominjemo da se prava prevencija bolesti postiže edukacijom kroz koju se smanjuju rizici od ranog izlaganja HPV infekcijama, zdravim stilovima života – naročito izbjegavanjem konzumiranja duvana, uključivanjem u redovne ginekološke preglede i skrining karcinoma grlića materice. Sve navedene mjere, uz vakcinaciju, treba da se sprovode da bi imali pravi rezultat i sveli na minimum rizik od bolesti – objašnjavaju iz Instituta za javno zdravlje.
Program HPV vakcinacije je započet 26. septembra 2022. godine, a već od 01. marta 2023. godine proširen je na ciljnu grupu djevojčica od 9 do 14 godina.
– Potrebno je vrijeme da se roditelji i djevojčice/djevojke upoznaju sa mogućnostima i dobrobitima koje ova vakcina pruža i da i jedne druge osnažimo da kroz zajedničku porodičnu odluku ovom vakcinom u velikoj mjeri smanje brige od obolijevanja od nekoliko teških bolesti koje se realno mogu desiti tokom života – kazali su iz IJZCG.
Mn.M.
