MAGAZIN PREPORUKA
OTKRIĆE: Arheolozi utvrdili porijeklo džinovskog kamenja u Stounhendžu
Foto: grafvision/iStock
Porijeklo džinovskog kamenja – sarsena u Stounhendžu, u Velikoj Britaniji, konačno je utvrđeno uz pomoć dijela koji je nedostajao, a koji je vraćen poslije 60 godina.
Rezultati ispitivanja jezgra kamenog bloka dugog metar poklopili su se sa nalazima geohemijskog istraživanja uspravnih megalita.
Arheolozi su utvrdili da stijene dolaze sa područja udaljenog 25 kilometara sjeverno od Stounhendža, blizu Marlboroa, na jugu zemlje.
Suzan Grini iz organizacije Ingliš Heritidž, koja se stara o Stounhendžu i drugim istorijskim spomenicima i lokacijama, kaže da su zbog ovog otkrića „veoma uzbuđeni”.
Središnji krug Stounhendža čine sedam metara visoki sarseni, koji teže oko 20 tona, poređani u obliku potkovice. Spoljni krug i udaljeno kamenje takođe su sarseni.
Za manje, plavičasto kamenje Stounhendža utvrđeno je da potiče sa Preseli brda u Velsu, ali porijeklo sarsena do sada nije bilo moguće utvrditi.
Vraćanje jezgra, uzetog tokom arheološkog iskopavanja 1958. godine, omogućilo je arheolozima da analiziraju njegov hemijski sastav.
Niko nije znao gdje se jezgro nalazi, sve dok 89-godišnji Robert Filips, koji je bio uključen u ove arheološke radove, nije odlučio da ga vrati prošle godine.
Istraživači su prvo uradili rendgenske testove na sarsenima u Stounhendžu, koji su pokazali da stijene imaju sličan hemijski sastav i potiču iz iste oblasti.
Potom su analizirane površinske stijene od Norfolka na istoku do Devona na zapadu Engleske i upoređen njihov hemijski sastav sa sastavom jezgra koje je vraćeno.
Iz Ingliš Heritidža kažu da se analiza jezgra pokazala „presudnom”, jer je pokazala da se njegov sastav poklapa sa hemijskim sastavom sarsena u Vest Vudsu, južno od Marloboroa.
Profesor Dejvid Neš sa Brajton univerziteta, koji je rukovodio ispitivanjem, opisuje da je bilo „zaista uzbudljivo” koristiti se naukom 21. vijeka kako bi se razumjela neolitska prošlost.
– Vrlo je uzbudljivo konačno odgovoriti na pitanje o kome arheolozi vjekovima raspravljaju – rekao je profesor.
Otkriveno je da svaki kamen na površini ima drugačiji geohemijski sastav, ali to je bila prilika da se ispita vraćeno jezgro, koje nam je omogućilo da odredimo porijeklo sarsena Stounhendža, dodao je profesor Neš.
– Prilika da preciziramo oblast iz koje su graditelji uzeli materijal 2500. godine prije nove ere bila je stvarno uzbudljiva – kaže Suzan Grini iz Ingliš Heritidža.
Dodaje da su slutili da sarseni iz Stounhendža potiču iz Marlboroa, ali da nisu bili sigurni, budući da sarseni postoje na mnogim lokacijama u Viltširu.
– [Graditelji] su željeli najveće stijene koje su mogli da pronađu i imalo je smisla da koriste one koje su im što bliže – kaže ona.
Izvor: BBC News na Srpskom
