PREPORUKA ZDRAVLJE
IZJZCG: Evropska nedjelja testiranja na HIV i hepatitise od 17. do 24. novembra
Od 17. do 24. novembra 2017. godine u Evropi se, peti put, obilježava nedjelja testiranja na HIV – hepatitise. Tema ovogodišnje akcije je „Testiraj. Liječi. Zaštiti“, kažu iz Instituta za javno zdravlje Crne Gore.
Evropska nedjelja testiranja je inicijativa koja potiče od inicijative „HIV in Europe“ i sprovodi se od 2013. godine sa ciljem podizanja svijesti o značaju testiranja na HIV, a od 2015. godine je proširena i na hepatitise. Inicijativa obezbjeđuje platformu za razmjenu aktivnosti na polju unapređenja rane dijagnostike i terapije HIV-a i hepatitisa u evropskom regionu. Evropska nedjelja testiranja je podržana od strane 30 međunarodnihorganizacija (UNAIDS, European AIDS Clinical Society, AIDS Action Europe, European Liver Patients Association, World Hepatitis Alianceidruge), a tokom 2016. godine u akciji testiranja učestvovalo je više od 500 organizacija iz 47 zemalja evropskog regiona.
Povodom obilježavanja ove akcije, Institut za javno zdravlje, zajedno sa mrežom savjetovališta za HIV u domovima zdravlja Bar, Berane, BijeloPolje, Nikšić, Kotor, Pljevlja i Herceg Novi, priprema nedjeljnu akciju dobrovoljnog i povjerljivog savjetovanja i testiranjana HIV i savjetovanja na hepatitis sa testiranjem uz uput izabranog ljekara.
Akcija testiranja će se u Institutu za javno zdravlje sprovoditi od 17. do 24. novembra 2017. godine u prostorijama Savjetovališta za dobrovoljno i povjerljivo savjetovanje i testiranje na HIV od 08h do 20h.
Foto: djr.gov.me
Cilj pete Evropske nedjelje testiranja je povećanje svijesti o korisnosti testiranja na HIV i hepatitis, što vodi ka ranijem otkrivanju infekcije, ranijem započinjanju liječenja i popravljanju kvaliteta života inficiranih osoba, a ujedno i smanjuje troškove zdravstvene zaštite i liječenja.
Naučni dokazi nedvosmisleno ukazuju na dobrobiti testiranja i ranog utvrđivanja HIV / hepatitis statusa:
– u evropskom regionu sa HIV-om živi 1,2 miliona ljudi;
– skoro 50% osoba inficiranih HIV-om svoju dijagnozu sazna kasno;
– osobe koje HIV rano dijagnostikuju imaju veću vjerovatnoću da će dobro reagovati na liječenje i mogu imati dug i kvalitetan život;
– očekivana dužina života osoba kod kojih se HIV-pozitivno stanje ustanovi i ranije započnu sa liječenjem je ista kao i očekivana dužina života osoba koje nisu inficirane HIV-om;
– rana dijagnoza i liječenje može smanjiti vjerovatnoću transmijsije/prenošenja bolesti na druge osobe;
– kod onih kod kojih se kasno dijagnostikuje HIV, veća je vjerovatnoća razvoja komplikacija bolesti i prerane smrti;
– procjenjuje se da u evropskom regionu 13,3 miliona ljudi živi sa hepatitisom B i 15 miliona sa hepatitisom C, što čini oko 2% opšte populacije;
– više od 120 000 osoba godišnje umre usled infekcije hepatitisom B i hepatitisom C; najčešći uzrok ciroze jetre i karcinoma jetre su infekcije virusima hepatitisa B i hepatitisa C;
– kod onih kod kojih se kasno dijagnostikuje hepatitis B ili hepatitis C veća je vjerovatnoća razvoja oštećenja jetre, ciroze jetre i hepatocelularnog carcinoma;
– koinfekcije virusima HIV, hepatitis B i hepatitis C su uobičajene jer se virusi prenose na isti način;
– započinjanje terapije na vrijeme dovodi do usporavanja progresije oboljenja kod infekcije hepatitisom B, a kod infekcije hepatitisom C i do izliječenja.
Sve navedeno upućuje na to da je ključna aktivnost u prevenciji HIV/AIDS-a testiranje na HIV (uz prateći minimum savjetovanja kao dio preventivne edukacije), jer su posljedice kasnog otkrivanja infekcije alarmantne. Brojni činioci utiču na testiranje i grupisani su u prepreke na nivou pojedinca (pacijenta) i grupa u riziku, prepreke među zdravstvenim radnicima i institucionalne prepreke (npr. neprepoznavanje rizika, strah od infekcije, strah od posledične stigme i diskriminacije, otežan pristup ustanovama gdje se obavlja testiranje i drugo).
Ključne poruke za opštu populaciju:
– Bolje je saznati svoj HIV / hepatitis status što ranije, jer rano započinjanje liječenja može poboljšati kvalitet i produžiti očekivano trajanje života.
– Istraživanja pokazuju da će 95% osoba prihvatiti da se testira na HIV / hepatitis ukoliko testiranje ponudi ljekar.
– Prilikom testiranja na HIV / hepatitis, zdravstveni radnici poštuju etički kodeks koji sačinjavaju: pristanak na testiranje, povjerljivost, korektno savjetovanje uz saopštavanje rezultata testa i upućivanje na liječenje uz promociju zaštite ljudskih prava osoba koje su inficirane HIV-om i hepatitisom
