MAGAZIN PREPORUKA
NA DANAŠNJI DAN: Preminuo Džon Ronald Rejel Tolkin
Foto: AP Photo
Na današnji dan 1973. godine umro je britanski pisac, pjesnik i filolog Džon Ronald Rejel Tolkin, rodonačelnik žanra epske fantastike. Najpoznatiji je po Srednjoj zemlji i romanima ,,Hobit”, trilogiji ,,Gospodar Prstenova” i posthumno objavljenom ,,Silmarilionu”.
Tolkin je bio profesor na Oksfordu, a bavio se i istorijom jezika, jezicima drevnih naroda i njihovom mitologijom, što je imalo velikog uticaja na njegova djela. Jedan je od rijetkih pisaca koji su u okviru svog djela osmislili gotovo čitave jezike.
Prvo djelo mu je bio prevod staroengleskog epa ,,Beovulf”, ali je tek ,,Hobit”, napisan za Tolkinovu djecu nekoliko godina ranije, a objavljen 1937, postao dovoljno popularan da je izdavač zatražio nastavak.
Taj nastavak bio je ,,Gospodar Prstenova”, pisan sa prekidima od 1937. do 1949. Objavljivan je kao trilogija od 1954. do 1956. i prodat u više od 150 miliona primjeraka.
Kroz godine pisanja, Tolkinu je veliku podršku pružao najbolji prijatelj Klajv Stejpls Luis, pisac i autor serijala ,,Ljetopisi Narnije”, koji ga je i nominovao za Nobelovu nagradu za književnost 1961. godine.
Za života je objavio još nekoliko djela za djecu, poput ,,Kovača iz Velikog Vutona” i ,,Farmera Gila od Buta”, kao i više djela iz oblasti literarne teorije.
Priče o drevnoj istoriji Srednje zemlje kojima se stalno vraćao izdavači su konstantno odbijali, pa za života nije uspio da ih objavi.
One su se pojavile tek 1977, četiri godine poslije Tolkinove smrti, kao ,,Silmarilion”. Njega je uredio Tolkinov sin Kristofer uz pomoć pisca Gaja Gevrijela Keja.
Sjenke priča o epskom i na propast osuđenom ratu Vilenjaka i Ljudi protiv Velikog Neprijatelja su se mogle nazreti i u ,,Hobitu” i u ,,Gospodaru prstenova”. ,,Silmarilion” je dobio nagradu za najbolju knjigu fantastike 1978. godine.
Kristofer Tolkin je nastavio da objavljuje nedovršene priče oca.
Najprije su se pojavile ,,Nedovršene priče o Numenoru i Srednjoj zemlji” 1980, da bi u periodu od 1983. do 1996. u 12 tomova objavio ,,History of Middle-earth” (Istorija Srednje zemlje), u kojima je sakupio sve radne nacrte i priče koje nisu ušle u objavljene romane.
Poslije 2000. izdata su ,,Djeca Hurinova”, proširenje jedne od priča iz ,,Silmariliona”, staronjemački mit ,,Legend of Sigurd and Gudrun” (Legenda o Zigurd i Gudrun), arturijanski ,,Fall of Arthur” (Arturov pad), ,,Story of Cullervo” (Priča o Kuljervu) na osnovu finske poeme iz 19 vijeka, i ranije ove godine ,,Beren and Luthien”, takođe priča iz ,,Silmariliona” o ljubavi koja pobjeđuje smrt.
Tolkin i Edit 1966 (foto: blogspot)
Imena Beren i Lutjena su uklesana i na nadgrobnom spomeniku Tolkina i supruge Edit, koja je bila inspiracija za lik najljepše vile.
Kako je objavljeno u svjetskim medijima prije dva dana, Lili Kolins glumiće Edit, a Nikolas Holt Tolkina u biografskom filmu ,,Tolkin”. Projekat je pripreman četiri godine. Režiser je Finac Dome Karukoski, a scenaristi Dejvid Glison i Stiven Beresford. Pratiće priču o trenucima kada Tolkin spoznaje prijateljstvo, ljubav i umjetničku inspiraciju među grupom školskih drugova pred izbijanje Prvog svjetskog rata 1914. godine.
Na osnovu ,,Gospodara Prstenova” i ,,Hobita” su snimljene i filmske blokbaster trilogije u režiji Pitera Džeksona. ,,Gospodar Prstenova” je nagrađen brojnim Oskarima.
Slučajnošću ili ne, godina Tolkinove smrti, 1973, predstavlja broj Velikih Prstenova govoren unazad.
Dž. R. R. Tolkin je rođen 3. januara u Blumfontejnu, u današnjoj Južnoj Africi.
Učestvovao je u bici na Somi u Prvom svjetskom ratu, ali je ubrzo zbog lošeg zdravlja sklonjen sa fronta i raspoređen na dužnosti u Engleskoj, kada je i počeo da piše. Najveći dio života je bio profesor na Oksfordu.
Izvor: Beta/CdM
