KULTURNA BAŠTINA – RIZNICA GRADOVA: Za zaštitu dobara u Budvi ove godine biće izdvojeno 30.000 eura

Ove godine Ministarstvo kulture će sa oko 30.000 eura podržati projekte zaštite kulturnih dobara, a gotovo dvije trećine tih sredstava biće opredijeljeno za konzervaciju crkve sv. Nikole. Ministarstvo u kontinuitetu sprovodi aktivnosti koje se odnose na unaprijeđenje stanja kulturne baštine na teritoriji Budve – nosilac je posla, finansira  i sufinansira brojne projekte iz oblasti zaštite i očuvanja kulturnih dobara sa teritorije ove opštine.

Projekti 2012 – 2016.

Kroz Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara u periodu od 2012-2016. godine izdvojena su značajna sredstva. Tako su 2012. sprovedene konzervatorske mjere na arheološkoj zbirci ,,Muzeja, galerija i biblioteka“, kao i na dvijema slikama Špira Bocarića, a zaštićena su i originalna izdanja Stefana M. Ljubiše (sedam svesaka). Za ove konzervatorske postupke Ministarstvo je obezbijedilo 5.000 eura.

Godinu kasnije pristupilo se tehničkom osavremenjavanju arheološkog odjeljenja ,,Muzeja, galerija i biblioteka”, a kreiran je i softver za obradu muzejskih predmeta i umrežavanje sa centralnim sistemom Narodnog muzeja.

Tokom 2014. godine konzervatorski je tretirana i etnografska zbirka ,,Muzeja, galerija i biblioteka” Budva. Prošle godine obavljeno je rekognosciranje budvanskog akvatorija za koje je Ministarstvo obezbijedilo 5.000 eura. Duplo više sredstava izdvojeno je za izradu konzervatorskog projekta i sanaciju kulturnog dobra, Most iz Napoleonove epohe (most na Velikoj vodi) koji se nalazio u veoma lošem stanju. Uz podršku Ministarstva kulture u iznosu od 30.000 eura Televizija Budva prošle godine snimila je dokumentarnu TV seriju ,,Izvori blaga – legende, kazivanja, mitovi”

Od propadanja će ove godine biti sačuvana štampana izdanja iz XIX vijeka, a konzervatorski postupci biće sprovedeni i na spomeniku u Petrovcu posvećenom poginulim Paštrovićima u NOR-u.

Budva je jedina opština koja je osnovala Savjet za kulturnu baštinu (2014.godine), čiji su članovi istaknuti naučnici i stručnjaci iz oblasti zaštite i očuvanja kulturne baštine.

Ustanove kulture

Javna ustanova ,,Muzeji i galerije Budve” s obzirom na sadržaj muzejskog materijala, broj zbirki, kao i na djelokrug rada koji se odnosi na kulturnu baštinu Budve, pripada kompleksnom tipu. Muzejski materijal broji oko 4.015   predmeta, a odnosi se na  zbirke arheološkog (2987), istorijskog (98), etnografskog (240) i umjetničkog sadržaja (380).   U muzejski fond spada i zbirka umjetničkog sadržaja u spomen domovima ,,Reževići” (100) i ,,Crvena komuna” (210 radova i oko 50 arhivalija). Muzejske zbirke su stručno obrađene i sistematizovane u podgrupe, što odgovara katalogizaciji zatečenog muzejskog materijala.

Ustanova koristi prostore u Starom gradu površine od 871,7m², i to:

– objekat Moderne galerije (220m²);

– Arheološki i etnografski muzej (450m²);

– Zajedničke službe (i arheološko odjeljenje sa depoom) (141,7m²);

– Spomen dom ,,Stefan Mitrov Ljubiša” (60m²).

Osim toga, ustanova koristi i objekat Spomen doma ,,Reževići’’ (362m², sa dvorištem od 128m²), kao i objekat Spomen doma ,,Crvena komuna”u Petrovcu (869m²).

Javna ustanova ,,Biblioteka Budve” obavlja djelatnost narodne biblioteke i matična je za opštinu Budva. Ima i područno odjeljenje u Petrovcu. Sjedište ustanove je u zgradi ,,Akademija znanja”.

Kulturna dobra

Projektom revalorizacije kulturnih dobara Crne Gore od aprila 2013. do kraja 2014. godine obuhvaćeno je 51(+19)  kulturnih dobara na teritoriji Budve.  To se odnosi na  51 nepokretno kulturno dobro u okviru kojih su 23 spomen-obilježja, kao i na 19 pokretnih kulturnih dobara, od čega tri muzejske zbirke koje pripadaju ,,Muzejima i galerijijama Budve“,  osam se odnosi na arhivsku građu u vlasništvu Državnog arhiva (odjeljenje u Budvi), a još osam je u vlasništvu crkve.

Za sva kulturna dobra urađeni su elaborati, koji sadrže detaljan opis sprovedenih aktivnosti, kao režim i mjere zaštite. Projekat je implementiralo Ministarstvo kulture i Uprava za zaštitu kulturnih dobara u saradnji sa svim nacionalnim i lokanim institucijama iz oblasti kulturne baštine,  kao i državnim i lokalnim organima uprave.

Na teritoriji Opštine Budva se nalazi 51 nepokretno kulturno dobro i to:

1. Antička mermerna stolica na brdašcu iznad tunela, Miločer
2. Bedemi sa bastionima
3. Crkva Santa Marija in Punta; Stari grad
4. Crkva sv. Dimitrija; Brajići
5. Crkva sv. Ivana Krstitelja; Stari grad
6. Crkva sv. Krsta; Novoselje, Petrovac
7. Crkva sv. Nikole; ostrvo Sveti Nikola
8. Crkva sv. Petra; Mažići
9. Crkva sv. Save Osvećenog; Stari grad
10. Crkva sv. Tome; Petrovac
11. Crkva sv. Trojice; Stari grad
12. Drobni pijesak
13. Manastir Duljevo; Kuljače
14. Manastir Gradište; Buljarica
15. Manastir Podlastva; Lastva Grbaljska
16. Manastir Podostrog; Maine
17. Manastir Praskvica; Paštrovići

    

    

    

    

    

    

    

18. Manastir Reževići
19. Manastir Stanjevići
20. Most iz Napoleonove epohe /most na Velikoj vodi

    

21. Ostaci kastela i lazareta; Petrovac
22. Ostaci vile urbane u recepciji bivšeg hotela ‘Avala’ i prostor s prezentiranim antičkim grobnicama
23. Ostaci Villa rustica sa mozaikom; Mirište, Petrovac
24. Prostor između hotela ‘Avala’ i gradskih bedema
25. Urbana cjelina, stari grad Budva

    

26. Urbana cjelina, stari grad Sveti Stefan
27. Tvrđava Đurđevac; brdo Đurđevac, Pobori

    

    

    

    

28. Tvrđava Kosmač; Brajići
29. Spomen groblje interniraca I svjetskog rata; Buljarica
30. Spomen-česma posvećena Stani P. Vuković; Pržno
31. Spomenik poginulim borcima u NOR-u; Brajići
32. Spomenik poginulim Paštrovićima u NOR-u; Tvrđava Lazaret, Petrovac
33. Spomen-ploča na mjestu pogibije Stane i Milice Medigović; Petrovac
34. Spomen-ploča na rodnoj kući Nika Anđusa; Tudorovići kod Svetog Stefana
35. Spomen-ploča poginulim borcima u toku NOB-a; Stanišići
36. Spomen-ploča poginulim drugovima u bici na Paštrovnici 25. III 1942; Donji Pobori
37. Spomen-ploča poginulim rodoljubima iz toga kraja; Buljarica
38. Spomen-ploča posvećena 13-to julskom ustanku; Lapčići
39. Spomen-ploča posvećena 13-to julskom ustanku; na Osnovnoj Školi, Maine
40. Spomen-ploča posvećena devetorici strijeljanih rodoljuba iz ovog kraja; na mjestu Tolinjak, Grbalj
41. Spomen-ploča posvećena formiranju prvog partizanskog bataljona; Ograđenica
42. Spomen-ploča posvećena poginulim borcima iz sela Brajića; Brajići

    

43. Spomen-ploča posvećena revolucionarnom radu prve komunističke opštine 1920 i 1921 g; na zgradi NOO, Petrovac
44. Spomen-ploča strijeljanim rodoljubima ovog kraja; Sveti Stefan
45. Spomen-ploča šestorici rodoljuba strijeljanih od strane okupatora 1941; kod invalidskog odmarališta, Petrovac
46. Spomen-ploča u spomen rodoljuba Paštrovića palih u NOR-u; na tvrđavi Lazareta, Petrovac
47. Spomen-ploča u znak borbe od 18. jula 1941. g; Brajići
48. Spomen-ploča u znak sjećanja na formiranje prve partizanske ćelije; na zgradi Apoteke
49. Spomen-ploča u znak sjećanja na žrtve okupatora (na strijeljane dvije istaknute prvoborke); Kruševica
50. Spomen-ploča Vasu Mitroviću; Pržno
51. Spomen-ploča Vukici Mitrović; Sveti Stefan

Na teritoriji Opštine Budva se nalazi se 19 pokretnih kulturnih  dobara i to:

1. Anastas Bocarić/Arhivski odsjek Budva,
2. Crkva/Arhivski odsjek Budva,
3. Katastar/Arhivski odsjek Budva,
4. Lučka ispostava Budva /Arhivski odsjek Budva
5. Porodica Ljubiša,Arhivski odsjek Budva
6. Porodica Mainić/Arhivski odsjek Budva
7. Porodica Medin/Arhivski odsjek Budva
8. Upraviteljstvo opštine Budva /Arhivski odsjek Budva
9. Zbirka crkve Svete Petke, Podmaine
10. Zbirka crkve Svete Trojice
11. Zbirka crkve Svetog Jovana, Podostrog
12. Zbirka crkve Svetog Nikole, Podostrog
13. Zbirka crkve Svetog Petra- Mažići
14. Zbirka manastira Praskvica
15. Zbirka nadžupne crkve Sv. Ivana Krstitelja
16. Zbirka nadžupne crkve Sv. Ivana Krstitelja
17. Zbirka feničanskih predmeta/ JU Muzeji, galerija i biblioteka Budve
18. Zbirka grčke keramike, JU Muzeji, galerija i biblioteka Budve
19. Zbirka rimske keramike JU Muzeji, galerija i biblioteka Budve