KULTURA SLAJDER

KULTURNA BAŠTINA – RIZNICA GRADOVA: Danilovgrad čuva svoje spomenike

17.10.2016. u 13:20

Ministarstvo kulture je u proteklom periodu bilo nosilac brojnih aktivnosti, finansiralo i sufinansiralo projekate iz oblasti zaštite i očuvanja kulturnih dobara u Danilovgradu, koji su realizovani ili je njihova implementacija u toku. Za sva nepokretna i pokretna kulturna dobra urađeni su elaborati, koji sadrži detaljan opis sprovedenih aktivnosti, kao režim i mjere zaštite. Projekat je implementiralo Ministarstvo i Uprava za zaštitu kulturnih dobara u saradnji sa svim nacionalnim i lokalnim institucijama iz oblasti kulturne baštine,  kao i državnim i lokalnim organima uprave. Finansijski dva najzahtjevnija projekta ukupne vrijednosti 30.000 eura ove godine odnose se na konzervaciju spomenika na Lazinama, odnosno ograde od puščanih cijevi na ovom kulturnom dobru.

Projekti očuvanja kulturne baštine 2012-2016.

Ministarstvo kulture je 2013. godine u okviru višegodišnjeg projekta ,,Putevi kontinuiteta” obezbijedilo 15.000 eura za istrazivanje dva praistorijska tumula. U opštini Danilovgrad registrovan je veliki broj tumula, a naročitito na prostoru Frutak i Skadarski basen. S obzirom na stepen istraženosti ovih najbrojnijih i ujedno najugroženijih spomenika sahranjivanja u praistoriji od eneolita do dolaska Rimljana, na arheološkom lokalitetetu Frutak sprovedena su arheološka istraživanje dva velika zemljana tumula, gdje su otkriveni pokretni nalazi za koje se pretpostavlja da su iz kasnobronzanog i gvozdenog doba.

Prije dvije godine realizovan je i konzervatorsko-restauratorski projekat na rekonstrukciji kamenog ukrasa trobrodne bazilike sa Gradine Martinića za šta je izdvojeno 8.000 eura.

Projekat Putevi kontinuiteta nastavljen je prošle godine istraživanjem u Martinićima, jednom od najznačajnijih ranosrednjovjekovnih lokaliteta u Crnoj Gori. Lokalitet je arheološkim radovima 80-ih godina XX vijeka izgubio veliki broj arheoloških tragova zbog nemetodološkog rada, jer se uglavnom „jurilo“ za arhitekturom, dok je stratigrafija bila zapostavljana. Pretpostavke o Lontodokli, centru episkopije u vrijeme dukljanske države, ili o cijelom sklopu sakralnih građevina  na cijeloj Gradini, mogle bi se jasno definisati tek nakon istraživanja. U ovom periodu sprovedena su reviziona istraživanja bazilike na Šipkovoj glavici, u trajanju od 30 dana, koja će se nastaviti i u narednom periodu.

Prošle godine realizovan je konzervatorski projekat na Spomeniku na gradskom trgu u Danilovgradu koji od 1963. godine  ima status kulturnog dobra. Ovo kulturno dobro predstavlja sjećanje na poginule borce  Danilovgrada i Bjelopavlića u toku NOR i od istorijskog je značaja.

Finansijski dva najzahtjevnija projekta ukupne vrijednosti 30.000 eura ove godine odnose se na konzervaciju spomenika na Lazinama, odnosno ograde od puščanih cijevi na ovom kulturnom dobru. Spomenik na Lazinama predstavlja sjećanje na 23. jul 1944. godine, kada su njemačke snage strijeljale 48 omladinaca iz Bjelopavlića i rad je akademskog vajara Draga Đurovića. Prilazne staze su u veoma lošem stanju, a na bronzanoj figuri evidentan je visok stepen oksidacionih procesa. Oko spomenika je ograda od puščanih cijevi, koja je u lošem stanju, nestabilna, a pojedini djelovi su labilni, polomljeni i nedostaju, a korozija ugrožava njenu strukturu.

Ove godine prvi put biće konzervatorski tretirana zbirka starih knjiga koja broji 29  primjeraka štampanih u Rusiji, Srbiji i Crnoj Gori, u periodu od kraja XVIII do proglašenja Crne Gore za kraljevinu.

Ustanove kulture

Zavičajni muzej i galerija Centra za kulturu  ima muzejski fond koji po sadržaju pripada materijalu kompleksnog tipa. Muzejski materijal je sistematizovan u zbirke: etnografska (79 predmeta), arheološka (683 predmeta), oružja (277 predmeta), odlikovanja (238 predmeta), numizmatička (500 predmeta) i arhivski i bibliotečki fond (oko 4.000 jedinica). Izloženo je oko 80 odsto materijala iz vlastitog fonda. Centar za kulturu sredstva za rad ostvaruje 80 odsto iz budžeta opštine, ostalo su vlastiti prihodi.

Umjetnička kolonija Danilovgrad posjeduje umjetnički fond od 45 skulptura. Za izlaganje koristi se galerijski prostor, za povremene izložbe, površine 80 m². Dvorište je, takođe, organizovano kao prostor za izlaganje skulptura, zbog velikih gabarita.

Sredstva za djelatnost ostvarivaruju iz budžeta Opštine, ali i iz ostalih izvora (konkurs Ministarstva kulture i medija za likovnu koloniju).

Kulturna dobra

Na teritoriji Danilovgrad  status nepokretnog kulturnog dobra, ima 36 objekata, od čega 26 spomen-obilježja memorijalnog karaktera.

1. Crkva sv. Đorđa
2. Manastir Ostrog;
3. Manastir Ždrebaonik
   

   Manastir Ždrebaonik

4. Grad Spuž s bedemima
5. Gradina Martinića
6. Turski tzv. Adžijin most
   

   Adžijin most

7. Lokalitet Crkvina
8. Lokalitet Koljat
9. Lokalitet Sige
10. Zidanice; Sige /ostaci arhitektonske plastike
11. Spomenik (Bešin Uba)
12. Spomenik (Grlić)
13. Spomenik (Lazine)
14. Spomenik (Martinići)
15. Spomen-ploča; na Zadružnom domu (Donji Zagarač )
16. Spomen-ploča; na Zadružnom domu (Spuž)
17. Spomen-ploča na zgradi Osnovne škole (Spuž)
18. Nadgrobni spomenik Jova Pajova ( gradsko groblje)
19. Zajednički spomenik izgorelim Bjelopavlićima (Martinići)
20. Spomen ploča (Ždrebaonik)
21. Spomen ploča (Gostilje)
22. Spomen ploča (Orja Luka)
23. Spomen ploča (Slap)
24. Spomen ploča gdje je 18. jula 1941. likvidiran talijanski garnizon
25. Spomen ploča (Zadružni dom Jelenak)
26. Spomenik (Gradski trg)
27. Spomenik (Dolovi)
28. Spomenik (Donji manastir Ostrog)
29. Spomenik (Šarena ploča)
30. Spomenik (Viš)
31. Spomen ploča u znak likvidacije četničkog rukovodstva (Ostrog)
32. Spomen-ploča na stijeni kod Donjeg manastira Ostrog
33. Spomen-ploča; (Gornji manastir Ostrog)
34. Spomen-ploča (na mjestu pogibije Boška Jankovića- Ostrog )
35. Spomen ploča na manastirskoj zgradi (Donji Ostrog)
36. Spomen ploča (Gostilje)

Status pokretnog kulturnog dobra ima 9 zbirki sa brojnim predmetima i to:

1. Zbirka oružja  (63)
2. Zbirka slika (63)
3. Zbirka fotokopija raznih dokumenata (53)
4. Zbirka originalnih dokumenata iz NOB-a (180)
5. Zbirka originalnih starih dokumenata (97)
6. Zbirka djelova narodne nošnje (38)
7. Zbirka starih knjiga (112)
8. Zbirka numizmatike (317)
9. Zbirka raznih odlikovanja (269)

Zbirke su dio muzejskog materijala Zavičajnog  muzeja u Danilovgradu.

Popis  nematerijalne kulturne baštine, koji je sproveden 2012. godine, pokazao je da se na teritoriji Danilovgrada nalazi značajan broj elemenata nematerijalne kulturne baštine, posebno interesantne su: Slava Sv.Petka i prislužica, usmena predanja Bjelopavljića, obredi vezani za Manstir Ostrog, legenda o Bijelom Pavlu i nastanku sela Jelenak…